Haftanın Kitabı: Krizalitler

John Wyndham
KRİZALİTLER
Çeviren: Niran Elçi
DeliDolu Yayınları

Bilimkurgunun altın çağı olarak kabul edilen dönemin önemli yazarlarından John Wyndham’ın Krizalitler adlı romanı, birkaç bin yıl sonrasının dünyasında geçen bir hikâye anlatıyor. Waknuk, yıllar önce yaşanan bir nükleer savaş sonrası hâlâ ayakta kalabilmiş bir toplumdur. Savaş çok uzun bir zaman önce yaşanmış olsa da radyasyonun etkileri hâlâ ciddi biçimde bu toplum üzerinde etkilidir. Halk ise bu dönemi çok az hatırlayabilmektedir.

İnançların farklılaştığı bu yeni toplumda artık normal olmayan her türlü fiziki mutasyon felaket habercisi olarak kabul edilir. Toplumdaki yarı mutant insanlar farklılıklarının farkında değildirler. Bazı gençler ise gizli bir biçimde bazı telepatik güçler geliştirerek “anormalliğe'' yeni bir boyut kazandırırlar.

Cunhuriyet gazetesi kitap ekinde Miyase Sertbarut “Krizalitler''e ilişkin şöyle diyor;

“..Zaman zaman mutasyona uğramış üremeler oluyor. Halk bunu, Tanrı’yı taklit etmeye çalışan şeytanca bir iş diye yorumluyor. Irkın saflığını koruyabilmek içinn katı kuralları var. Kurallar Tanrı’yla ilişkilendiriliyor. ''Normallik Tanrı’nın buyruğudur.’ Ayetiyle iki başlı buzağalar, dört bacaklı tavuklar tespit edilir edilmez öldürülüyor.

“Anormallik tarladaki üründe baş göstermişse ilahiler eşliğinde o tarla yakılıyor. Arındırma Programı böyle işliyor. Anlıyoruz ki sofuların Tanrısı her coğrafyada aynı yöntemi kullanıyor. Kendisi gibi olmayanı yakmak, yakın zamanlarda tanık olduğumuz eylemlere nasıl da benziyor.''

Radikal Kitap ekinde Haluk Kalafat ise, “Krizalitler'' adlı yapıt için şu değerlendirmeyi yapıyor;
“DeliDolu bu kitabı basmak için daha iyi bir dönem bulabilir miydi bilmiyorum… Çünkü Krizalitleraltın çağ bilimkurgusu içinde ayrıksı bir yerde duruyor. Altın çağ teknolojik ağırlıkla gelişmelerin, bilimsel başarıların itkisiyle üretim yapılan bir dönemdi. Savaşı bizzat görmüş Wyndham’ın bu romanı ise bir distopya; bir post-apokaliptik anlatı.

Dünya Savaşı’nın atom bombasıyla sona ermesi sonrası oluşan toplumsal duygu durumunun bir yansıması. Ve bu yansımanın, ırkçılık ve ötekiye duyulan nefretle harmanlanması Krizalitler’de kristalleşiyor.

Savaş ve büyük kriz dönemlerinde toplumların kendi içine, kendi “saflığı''na dönme eğilimi gösteriyorlar. Böyle ortamlarda bu toplumlar varlığını sürdürebilmek için kendilerine “öteki, düşman, farklı'' tanımlayacak liderler yaratıyor. Dünya tarihi böyle örneklerle dolu.''

Popüler kültürü de etkilemiş olan kitap, bilimkurgu severler için bir hazine. Kitaba ilişkin dünya basınında yer alan kimi yorumlar şöyle;

"Krizalitler hoşgörüsüzlüğü ve bağnazlığı güçlü bir kurgu ile anlatan bir roman." The Seattle Times

"Bazen klasik bir bilimkurgu romanı okumak istersiniz. 1950'lerin klasiği olan Wyndham'ın bu kitabı tam da bu isteğinizi karşılar." 
-Thicket Magazine-

"Şimdiye kadar yazılmış en düşündürücü post-apokaliptik romanlardan biri." 
-David Mitchell-

"Krizalitler, uygarlık üzerine bizi düşündüren bir kitap." 
-The Boston Globe-

246 s.
İstanbul, 2016