Astana'da ne olur?

Ömer Ödemiş/HABER ANALİZ

Rusya, Türkiye ve İran'ın girişimiyle Kazakistan'ın başkenti Astana'da yürütülecek Suriye görüşmeleri başladı.

Görüşmelere Suriye hükümeti adına katılan heyete, Suriye'nin BM Büyükelçisi Başar el Caferi başkanlık ederken silahlı grupların heyetine ise Türkiye ve Suudi Arabistan’ın oluşumunu organize edip desteklediği İslam Cephesi'nden Muhammed Alluş başkanlık ediyor. Ayrıca son süreçte gerçekleştirilen ateşkes garantörleri olan Rusya, Türkiye ve İran, Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura görüşmelerde yer alıyor.

Astana görüşmelerinde önceliğin ateşkes kalıcı olmasının sağlanması oluştururken tarafların kalıcı çözüm önerilerini de seslendirmeleri ve 7 Şubat'ta yapılacak olan Cenevre görüşmeleri için zemin arayışına yönelmeleri de bekleniyor.

Görüşmelerin yüz yüze olmayacağı, mekik diplomasisi ile toplantıların sürdürüleceği belirtilirken, Türkiye’nin tek isteğinin Suriye'de bir Kürt oluşumuna izin verilmemesi olduğu da ayrıca vurgulanıyor.

Bölgede etkin olan Kürt grupların, Nusra ve Ahrar Şam gibi grupların katılmadığı görüşmelerde tarafların karşılıklı olarak taleplerini gündeme getirecekleri ancak sonuç alıcı bir adımın bu ilk görüşmelerde çıkamayacağı ifade edilmektedir.

Görüşmelere Suriye muhalefeti olarak katılan grupların sahada ciddi bir hâkimiyetlerinin olmaması, Türkiye sınırına yakın bölgelerde ve Türkiye’nin desteği ile varlık gösterebiliyor olmaları Suriye'de hedeflenen çözümün ilk aşamada mümkün olamayacağını gösteriyor.

Bu gruplar etkin alarak sadece İdlib, Azez ve Bab El Hawa bölgelerinde varlar ve bu bölgedeki varlıklarını da tamamen Türkiye’nin açık desteği sonucunda elde etmişlerdir. Türkiye’nin samimi olarak sınırlarını kapatması ve desteğini çekmesi sonucunda bu bölgelerde etkin olan terör gruplarının kısa bir süre sonra Suriye ordu birlikleri tarafından temizleneceği ve bu bölgelerin ordunun kontrolüne geçeceği hemen herkes tarafından bilinmektedir.

Türkiye’nin oluşumuna destek olduğu ve bulundukları alanlarda kontrolü elde tutmalarına açık destek verdiği bu gruplar için Suriye devletinin önereceği tek çözüm, silahlarını bırakarak kontrollerinde tuttukları bölgeleri orduya devretmeleri olacaktır. Buna ek olarak, silahlarını bırakmaları durumunda ve “toplumsal uzlaşma'' sözleşmelerini imzalamaları durumunda normal yaşamlarına dönebilecekleri garantisi de verilecektir. Bunun dışında Suriye devletinin bu katiller sürüsüne verebileceği hiç bir siyasi taviz olmayacaktır. Hele ki geçici hükümet vb. gibi bir sonucun bırakınız çıkmasını, konuşulmasına bile Suriye temsilcileri izin vermeyeceklerdir.

Savaş alanında etkin olan masada ve çözüm sürecinde de etkin ve belirleyici olacaktır. Suriye ve müttefiki güçlerin Suriye’nin hemen her alanında elde ettikleri kazanımlar Astana görüşmelerinin içeriğini belirleyecektir.

Türkmen çetelerin de içinde yer aldığı terör gruplarının bu süreçten sonra Suriye'de elde edebilecekleri hiçbir kazanım olmayacaktır. Tek kazanımları, silahlarını bırakmaları durumunda normal yaşama dönmelerinin sağlanması olacaktır. Türkiye’nin bu terör gruplarını bu gerçeğe ikna etmesi ve çok zor olamayacaktır. Aksi halde Türkiye sıyrılmaya çalıştığı kirli Suriye politikasından kurtulamayacak ve sürekli kaybetmeye devam edecektir.

Suriye sürecinde etkinliğini kaybeden Türkiye masada havlu atmıştır. Bundan sonraki süreç geçişin organize edilmesidir. Rusya Türkiye ilişkisinin geldiği noktada, başkaca Türkiye’nin hareket alanı kalmamıştır. Özellikle de ABD’nin açık olarak bölgedeki Kürt kartını bir kez daha açmış ve gündeme taşımış iken Türkiye’nin bölgede yapabileceği tek şey, hızlıca bu süreçten az zararla sıyrılmaktır.

Bugün bunu başaramaz ise yarın çok daha fazla kayıplarla aynı sonuca yine gelecektir.