Damat da 'büyük oyun'u gördü: Kömür karşıtı lobiyi biliyoruz!

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Pekin'de düzenlenen G20 Enerji Bakanları toplantısının dönüş yolunda sorularımızı cevaplandırdı. Yaklaşık 1,5 saat süren röportajımızda Albayrak, Türkiye'nin enerji gündemine ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu. Albayrak, yerli kömür sahalarının özelleştirilmesi, termik santral ve kömür sahalarının işletilmesine karşı çıkan çevreleri, elektrik dağıtım şirketlerinin sorunları konusunda neler yapacaklarını anlattı.

Yeni Şafak'ın haberine göre yerli kömüre bazı vakıflar ile bunların arkasındaki ülkelerin karşı çıktığına dikkat çeken Bakan Albayrak, yerli kömür için önümüzdeki dönemde ihalelere çıkılması için kapsamlı bir çalışma yaptıklarını kaydetti. 7 milyar tondan fazla kalorilik değere sahip yeni rezerv bulduklarını belirten Bakan Albayrak, “Afşin'de bin 100, Konya-Karapınar, Soma, Çayırhan-Dinar'da 2 bin kalori civarında. 'Dünya temiz enerjiye gidiyor biz hala kömür diyoruz' denilebilir. Ama bakın, kömür payımız hala dünya ortalamasının çok altında. Dünyada kömür payı yüzde 35-40'larda. Bizde yüzde 13'lerde. Rezervlerimizi dahi kullanamıyoruz'' dedi.

BU OYUNU HERKES GÖRMELİ

Türkiye'nin enerji üretiminde öz kaynaklarıyla büyümesini istemeyen çevrelerin başvurduğu yöntemleri anlatan Albayrak, işin perde arkasına ilişkin şu çarpıcı bilgileri verdi: “Bir kesim çıkıyor, 'yerli kömüre karşıyız' diyor. Bakıyorsunuz, bunların arkasından bazı vakıflar, onların arkasında da bazı ülkeler çıkıyor. Sonra o ülkelerin firmaları veya siyasi temsilcileri bize gelip 'Sayın bakan ithal kömür santrali için bize izin verin' diyor. Bu oyunu görmemiz gerekir. Herkesin şunu anlaması lazım: Benim yerli kömürüm var, birileri maşa olarak kullanılıyor, onları kullanan ülkeler de bize gelip 'yeni ithal kömür santrali yapalım' diyor. Aslında 'Cari açık büyüsün, istihdamınız artmasın, yerli kaynaklarınızı kullanmayın' diyorlar.''

'ŞARKIDAKİ GİBİ; VARLIĞI DERT YOKLUĞU YARA'

Yeni kömür yatırımlarında öncelikli konunun çalışma şartları ve işçi güvenliği olduğunu anlatan Bakan Albayrak, şunları kaydetti: “Verimlilik, iş güvenliği ve istihdam kapasitesinin artırılması. Bu çerçeveden bakıyoruz. Hedefimiz inşallah 4-5 bin megavat kömür santralini hayata geçirmek. Öncelikle çalışmaları tamamlanan sahaları özelleştireceğiz. Türkiye'nin büyüme hızını düşündüğünüzde, kaybedecek bir dakikamız yok. Enerji şarkıdaki gibi 'varlığı dert, yokluğu yara'. Arz güvenliğini sağlamazsanız elektrikler kesildiğinde vatandaşa ne cevap vereceksiniz. Bizim sürdürülebilir şekilde 7 gün 24 saat ve 365 gün 6 saat vatandaşımıza güvenli elektrik sunmamız gerekiyor. Sağlıklı ve istikrarlı elektrik üretmek, alternatif enerji kaynaklarını dengelemek, çeşitlendirmek çevre şartlarını gözetmek, altyapıyı inşa etmekle mükellefiz.''

ÖZEL SEKTÖRÜ KAPI KAPI DOLAŞTIRMAYIZ

Yatırımları devletin kasasından bir kuruş çıkmadan yaptıklarını vurgulayan Enerji Bakanı Berat Albayrak, şöyle devam etti: “Hazine garantisi vermiyoruz. Devletin borçluluğunu artırmıyoruz. Kömür sahalarına yatırımlar en uygun, makul maliyetten yapılacak. Sahaları hazır hale getireceğiz. Geçmişte bazı modeller oluşturuldu. Bir sahayı devrettik, sonra da özel sektöre 'hadi bakalım yapın' dedik. Özel sektör kapı kapı dolaşıp telef oldu. Bir sene, iki sene, dört sene yatırım yapamadı. Burada özel sektör de devlet de zarar gördü. Biz onayları alınmış, yatırıma hazır hale getirilmiş sahalar hazırlayalım ki, ihaleden sonra hemen yatırıma başlanılsın.''

BÜROKRASİYİ AŞMAK İÇİN BAKANLIKLARI DOLAŞIYOR

Bakan Albayrak, Türkiye'nin en önemli sorunu bürokratik oligarşiyi bitirmek için de bizzat işin başına geçmiş durumda. “Benim şöyle bir tarzım yok. Yazı yazayım, müsteşar müsteşar yardımcısına versin, o genel müdüre göndersin. 3 ay sonra ne oldu? 'Yazı yazdık cevap bekliyoruz''' diyen Albayrak, geçtiğimiz günlerde ekibiyle Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki ile Orman ve Su İşleri Bakanımız Veysel Eroğlu'nu ziyaret ettiklerini anlattı. Albayrak, “Karşılıklı ekiplerimiz çalışmaya başladı. Bürokraside iki bakanlıktaki muadil ekipler iletişimde bazen sorunlar yaşayabiliyor. Bunları artık hızlandıracağız. Vatandaş bizden taş üzerine taş koymamızı bekliyor'' dedi.

Pekin'de imzalanan nükleer enerji alanındaki mutabakat zaptını da değerlendiren Bakan Albayrak, “Çin'in milli nükleer teknoloji şirketi SNPTC ile ABD'li Westinghouse'un ortak projesi var. İyi niyet protokolü imzaladık" dedi. İkinci nükleer santralin planlandığı şekilde ilerlediğini anlatan Albayrak, “Japon bakanla G20 toplantısında görüştük. Proje şirketi ve ortaklar sözleşmesinin hedeflenen bir yıllık süreden daha erken bitirilmesi için bu yılsonuna kadar takvim belirledik. İnşallah bu yılsonuna kadar detaylar belli olacak'' dedi. Pekin'de Rusya'nın enerji bakan yardımcısıyla da görüştüklerini söyleyen Albayrak, “Bu son gelişmeler ışığında Akkuyu Nükleer Santrali'nin de olumlu etkileneceğini düşünüyoruz'' mesajı verdi.

İSTANBUL ELEKTRİKSİZ KALIR

Önümüzdeki dönemde yatırımlar gerçekleşmezse İstanbul'un bile elektriksiz kalabileceği riskine dikkat çeken Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, “Marmara Bölgesi Türkiye'nin elektriğinin üçte birini tüketiyor. Nüfus ve sanayi açısından hayati bir yer. Bölgenin elektriğini Anadolu'dan taşıyoruz. Karadeniz'den İstanbul'a elektrik getiriyoruz. İletim hattında kayıplar ve maliyet yükü gibi birçok risk üstleniyoruz. Bu işin hiç şakası yok, bu milli bir mesele" dedi.

Marmara Bölgesi'nde baz yükü ihtiyacını karşılamak için enerji yatırımı yapılacağını anlatan Bakan Albayrak, "Bunu nasıl yapacağız? Ya gazdan, ya ithal kömürden ya da yerli kömürden… Ama cari açık ve istihdam açısından bunu yerli kaynakla yapmak istiyoruz'' dedi “O yatırıma karşısınız, buna karşısınız'' diyerek bu konudaki yatırımları karşı çıkan çevrelere seslenen Albayrak, “Böyle bir şey yok. Kimse kusura bakmasın. Elektrikte bir sıkıntı olduğunda vatandaş bize soracak. 'Niye ondan, niye bundan yapmadın' demeyecek. Bu yatırımları önümüzdeki 3-5 yılda hayata geçirmezsek yarın bir gün elektrik kesintileri başlar'' diye konuştu.

'AKŞAM 8'DE HERKES UYUSUN' DİYEMEYİZ

Burada yenilenebilir enerjinin bir alternatif olup olamayacağına yönelik sorulara da bakan Albayrak, şöyle cevap verdi: “Yenilenebilir enerjide verimlilik oranları çok düşük. Depolanamadığı için kısa vadede baz üretim enerjisi olmayacak. '3 bin megavat nükleer santral yapacağınıza, güneş santrali yapın' diyorlar. Güneş santralinin verimliliği yüzde 18, nükleerin yüzde 92. Nükleerde 7/24 enerji üretiliyor. Elektriğe her zaman ihtiyacımız var. Vatandaşa 'Akşam güneş battı, elektrikleri kesiyorum, haydi herkes yatsın, uyusun' diyemeyiz."

HİBRİT TARİFE MODELİ DÜŞÜNÜYORUZ 

2010'da belirlenen tarife nedeniyle şirketlerin sıkıntı yaşadığını kaydeden Bakan Albayrak, şunları kaydetti: "Birileri 'özelleştirme oldu, bu firmalar batsın, tekrar kamulaştırılsın' diyebilir. Bankalara da özelleştirmeden geri adım atmayacağımızı söyledim. Yeni yatırımları oluşturacağımız yeni modellerle doğru bir şekilde finanse edeceğiz. Yatırım dolarla yapılmış ama gelirler TL. Bankaların da kabahati. Yüzlerine de söyledim. Kamu otoritesi, yatırımı yapan ve finanse edenler olarak doğru modeli bulmalıyız ki bu yatırım yaşayabilsin. Hibrit tarife üzerinde çalışıyoruz. YerelPARA  birimine dönüştürme, gelir döviz, kaynak döviz gibi modelleri çalışıyoruz. Sonbaharda ilk adımları atacağız."

4 ŞEHRE GAZ

4 il hariç doğalgazı tüm Türkiye'ye yaygınlaştırdıklarının altını çizen Bakan Albayrak, “Doğalgaz 77 şehre ulaştı. Ağrı, Şırnak, Hakkari ve Artvin'e de önümüzdeki dönemde gazı götüreceğiz'' dedi. Bu arada EPDK, Tunceli ile Ağrı ve Doğubayazıt'tan oluşan iki dağıtım bölgesi için "kapalı zarf usulüyle teklif alma ve açık eksiltme usulü" ile doğalgaz dağıtım lisansı ihalesine çıkacak. EPDK'nın ihalelere ilişkin kararları, Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yayımlandı.