Kimlerin maaşları zam beklerken azalacak?

“Yeni yılda çalışanların ücretlerine ne kadar zam yapılacak?'' sorusunun cevabı aranıyor. Şirketlerin geçen yılki mali performansıyla beraber; bir yandan enflasyon oranına bakılacak, diğer yandan çalışanların performans ölçümleri değerlendirilecek... Ocak ayının kalan bu son bir haftası içerisinde birçok işletmede; çalışanların yeni yıl ücretleri kesinleşecek...

Hürriyet'ten Ahmet Karabıyık'ın yazısından bazı bölümler şöyle:

(...) Ücret konusu önemli... Çalışanların büyük çoğunluğu için ücret, aile bütçelerinin ''tek gelir kalemi’... İşverenler içinse bütçelerinin önemli bir gider kalemi...

Dolayısıyla çalışan için de, işveren için de ocak ayı ücret değerleri kadar, ilerleyen aylardaki ücret değerlerinin de şimdiden bilinmesi önemli.

Brüt ücret üzerinden maaş ödemesi yapan işyerlerinde, yıl içi net ücrette azalma olması kaçınılmaz... Birçok kurumsal işletme, çalışanlarının maaşlarını brüt olarak belirliyor. Yıl içinde hep aynı brüt üzerinden maaş hesabı yapılıyor. İşveren olarak her ay aynı maliyete ( 1- net maaş, 2-vergiler, 3- sigorta prim kesintileri)  katlanıyorlar. Ancak ''bu üç kalemin toplamı’ yıl içinde değişmese de, net maaş azalıp, maaştan kesilen vergi ise artabiliyor. Yıl içinde vergi oranının yüzde 15’den başlayıp, yüzde 20, 27 ve yüzde 35’e çıkmasından kaynaklı olarak... (Oran artışları; sırasıyla -yıl içi toplam vergi matrahı- 14 bin 800 lirayı aştığında, 34 bin lirayı aştığında ve son olarak 120 bin lirayı aştığı andan itibaren oran artışları gerçekleşecek.)

Tablo 1’ de yer alan örnek ücretler üzerinden; hangi brüt ücrete sahip çalışanın, yıl içinde net maaşının ne kadar azaldığı görülebilir.

NET ÜCRET ALANLARDA AZALMA ENDİŞESİ YOK
İşyerlerinin büyük çoğunluğunda ücretler net üzerinden hesaplanmakta ve bu işyerlerinde çalışanlar için “yıl içinde maaşım ne kadar azalabilir?'' kaygısı söz konusu olmuyor... Ocak ayında net maaş ne kadarsa, haziranda da, eylülde de hep aynı maaş çalışanların banka hesaplarına yatırılıyor. Yıl içinde çalışanların ücretlerinin gelir vergisi oranı ve vergi tutarı değişse-artsa bile, bu artış çalışanın net maaşını etkilemiyor, işveren bu vergi artışını üstleniyor. Bu işyerlerinde; yılın ilerleyen aylarında işverenler Maliye’ye ücretler üzerinden daha yüksek tutarda gelir vergisi öderler... Dolayısıyla işverenin ücret maliyetleri yıl içinde ocak ayına göre artış gösterir.