Köylüye 'Sıfır faizli kredi' kazığı

Ciftcikulubu.net'te yayınlanan, 'Tarım Kredi Kooperatifi'nden Krediyi Kullanmayan Pişman, Kullanan Perişan' başlıklı bir makalede, çiftçinin Tarım Kredi Kooperatiflerinden kullandığı sıfır faizli krediyi ödeyememesi durumunda nelerle karşılaşacağına örnek bir uygulama üzerinden dikkat çekiliyor.

Tarım üreticilerinin finansman ihtiyaçlarının uygun koşullarda karşılanması amacıyla “T.C. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri'nce" Tarımsal Üretime Dair Düşük Faizli Yatırım ve İşletme Kredisi Kullandırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar her yıl Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenir ve bu kararlar Resmi Gazete'de yayımlanır.

Amaç; tarım üreticisine ucuz faizli ya da faizsiz kredi kullandırmak ve kredinin tarımsal yatırıma dönüşmesinin sağlamaktır. Krediyi kullandıracak kuruluş kararnameden de anlaşılacağı gibi, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifi'dir.

Bakanlar Kurulu kararının yayımlanmasından itibaren, Tarım Kredi Kooperatifleri de, Genelge yayımlayarak, bu kredilerin kullandırılma koşullarını, üretim konularını ve Ziraat Bankası'nca uygulanacak faizlerdeki indirim oranlarını belirtir. Bu indirim oranları yüzde 50'den yüzde 100'e kadardır.

Tarım üreticisine kullandırılan kredi düşük ya da sıfır faizli olunca, bunun bir maliyeti ve enflasyon karşısında bir kaybı olduğuna göre, Tarım Kredi Kooperatifleri de yayımladığı genelgede, gelir kaybının nasıl telafi edileceği de belirtmiştir.

Buna göre; ortaklara kullandırılacak kredilere T.C. Ziraat Bankası'nca uygulanmakta olan tarımsal kredi faiz oranından genelgede belirtilen oranda indirim yapılarak, bulunacak tutar üzerinden faiz tahakkuk ve kapitalize edileceğinden; bu oranda yapılacak indirim tutarları muhasebeleştirme sisteminde kooperatife gelir kaybı olarak kaydedilecektir.

Kooperatiflerin kesin gelir kayıp tutarları (önceki yıllarda ilgili kararnameler kapsamında kullandırılan kredilerle ilgili gelir kayıpları dahil) Merkez Birliği otomasyon sisteminden alınarak Hazine'den talep edilecektir.

KREDİNİN MALİYETİ HAZİNE TARAFINDAN KARŞILANIYOR

Tüm bunlardan anlamamız gereken, tarım üreticisi/çiftçinin kullandığı düşük ya da sıfır faizli kredinin maliyet zararının Ziraat Bankası ya da Tarım Kredi Kooperatifi tarafından değil, bizzat Hazine tarafından karşılanacağıdır.

Genelge, indirimli yada sıfır faizli kullandırılacak kredilerin vadelerinde ödenmemeleri veya muaccel olmaları halinde uygulamanın da ne olacağını göstermiştir. Tarım üreticisi, krediyi vadesinde ödeyemezse, bu kredilere vade/muacceliyet tarihinden itibaren cari mevzuat hükümleri doğrultusunda genel cezai faiz uygulanacaktır.

Buraya kadar anlattıklarımızda bir sorun yok. Finansal kredi kullandırmanın şartları ve vadesinde borcun ödenmemesi halinde uygulama usulleri belirlenmiş.

Peki sorun nedir?

Anlatalım…

Tarım üreticisi/çiftçinin şiddetli suya ihtiyacı vardır. Eğer suya kavuşursa elde ettiği ürün katlanarak artacaktır. Bunu bilen kooperatif müdürü, kooperatif finansal sisteminde sıfır faizli bir kredinin olduğunu ve sulama havuzu yaptıkları taktirde, bu krediden yararlandırabileceğini, bu kredinin modern basınçlı sulama sistemleri için verilebileceğini, ancak havuz ve dağıtım ağ sisteminin de bu kalem içerisinde sayılabileceğini anlatır.

Tarım üreticisi/çiftçi hem suya kavuşmanın hasreti, hem de sıfır faizli kullanmanın heyecanı ile hemen organize olur ve yirmiden fazla kişi ile kooperatife müracaat ederler.

Üye kayıtları tamamlanır, belgeler hazırlanır ve borçlanmalar yapılır. Borç belgelerinin arasında kredi sözleşmesi, taahhüt belgeleri, emre muharrer bonolar ve boş dört sayfa A/4 kağıt vardır. Önce boş A/4 kağıdı imzalamakta tereddüt etseler de, bir kurumda boş belgelerinin yanlış işlerde kullanılmayacağını düşünerek imzalarını atarlar.

Aslında şüpheleri vardır. İş kendi paraları ile finanse edilmektedir. Ama kimse kendilerine hesap vermemektedir.

BİR ÇOK SORU VE BİLİNMEZLİK

Yapılan iş nedir? Yapılacak havuz kaç üreticinin ihtiyacını karşılayacaktır? Doğru bir planlama yapılmış mıdır? Kaç üretici bu havuzdan yararlanacaktır? İş kime ihale edilmiştir? Maliyeti nedir? Kullanılan malzemeler nelerdir? Sulama maliyeti ne olacaktır? Bir kısım çiftçiler Tarım Kredi Kooperatifinin Aksaray'daki TK Plast fabrikasına götürülmüştür… Sulamada kullanılan basınçlı boruların kalitesi nedir? Bir çok soru ve bilinmezlik..!

Önce fark etmezler ama, sonradan kullandıkları kredinin Ziraat Bankası nezdindeki sigorta şirketi kapsamında sigortasının yaptırılacağını, ayrıca Tarsim Sigortası yapma taahhüdünde bulunduklarını da fark ederler.

Sonrası bilinen şeyler. Yağmur yağmaz, ürünü dolu vurur. Plansız üretim nedeniyle üründe bolluk vardır, ülkede siyasi kriz çıkar, tarım üreticisinin ürünü para etmez… Kredinin ödenmesi aksar.

İşte o zaman çiftçinin vay başına gelenler!

Kredi vadesinde ödenmeyince, Tarım Kredi Kooperatifi tarafından derhal idari takip başlatılır. Takip ile birlikte görürler ki, genelgeye rağmen, kendilerine sıfır faiz uygulanmamıştır.

Vadesi geçmiş, idari takibe alınmış borçları için de, vade tarihinden itibaren, çiftçiye önce nakti kredilerde yüzde altı, ayni kredilerde yüzde 3 komisyon uygulanır. Ancak bu komisyon sadece vadesi gelen aylar için değil, vadesi gelmemiş tüm borçlar içinde uygulanınca, ortaya inanılmaz ve fahiş borçlar çıkar.

Yine tüm borç için yüzde 1 oranında bina bağış bedeli uygulanır. Bununla da yetinmezler, idari takipteki alacakları için bir de gecikme faizi uygularlar. Eğer takip icraya intikal etmişse, cari faiz oranının % 50 fazlasına 8 puan ilave edilerek bulunacak oranda temerrüt faizi uygulanır ki, çiftçi işte o zaman yanar…

BORÇ BÜYÜDÜKÇE BÜYÜYOR

Ayrıca, borçlandırma işlemini yaparken, çiftçiden aldıkları borç belgelerini ayrı takibe koymak, her birisi için ayrı ayrı avukatlık ücretleri tahakkuk ettirmek gibi yöntemlerle borcu büyüttükçe büyütürler.

Çiftçi, borcunu ödemek için bir başka bankaya kredi başvurusunda bulunduğunda görür ki; kredi ödemesinin vadesi geçtiği andan itibaren, temerrüt ihtarına dahi gerek kalmadan, büyük bir acelecilikle bankacılık sistemine ismi verilmiş, kredi alamayacaklar listesine kaydı yapılmıştır bile..

İmzalı ve boş A/4 kağıtların ise akıbeti belli değil. Şimdilik beklemedeler.

Böylece kredi kuruluşu, hem kullandırdığı faizsiz kredinin maliyetini Hazineden almış, hem fonlar, fonların faizleri, bina bağış bedelleri, fahiş faizler gibi muhasebe yöntemleri ile çiftçinin kazancından zenginleştikçe zenginleşmiştir.

Tüm bunlar, çiftçiyi desteklemek, finansal ihtiyaçlarını karşılamak ve finansın yatırıma dönüşmesini sağlamak amacıyla başlatılan iyi niyetli girişimlerin kötü niyetli kuruluşlar eliyle nasıl heba edildiğini ve çiftçinin nasıl borç batağına saplandığını göstermektedir.