Orwell haklı çıktı: Sağcılar kokulara daha hassasmış

Kötü kokulardan daha çok rahatsız olan kişilerin, sağ eğilimli otoriter yaklaşımlara sahip olma ihtimalinin daha yüksek olduğu ortaya çıktı.

Stockholm Üniversitesi ile İsveç İleri Çalışmalar Koleji’nin ortak araştırması, iğrenme hissinin altında kısmen toplumsal ayrımcılığın yatıyor olabileceğini, bunun da ''yabancı insanlardan veya çevrelerden hastalık kapma’ yönündeki ilkel güdüden kaynaklandığını ortaya koydu. Buna göre, sağcı otoriterlik beden kokularından iğrenmekle ilgili olabilir.

Araştırmacılardan Jonas Olofsson, “Otoriter yaklaşımların, en azından kısmen, biyolojiden kaynaklandığını düşünüyoruz'' dedi. Olofsson, “İğrenme hissi biyolojik olarak hayatta kalma ihtiyacından kaynaklı, çok ilkel bir duygu olmasına rağmen yine de değiştirilebilir'' dedi.

ARAŞTIRMA NASIL YAPILDI?

Araştırma, internet üzerinden seçilen 750 kişinin katıldığı üç ayrı deneye dayanıyor. Katılımcılardan öncelikle bir dizi anketi doldurmaları istendi. Anketlerden biri toplumsal, maddi ve ahlaki açıdan ne kadar liberal olduklarını ölçerken, diğeri patojenlerden ne seviyede iğrendiklerini tespit etti. Sözgelimi, ''kolunda kırmızı yaralar olan birisinin yanında oturmak’ konusundaki hislerini, 1’den 7’ye uzanan bir yelpazede değerlendirmeleri istendi.

Üçüncü bir ankette beden kokusundan ne kadar iğrendiklerinin tespit edildi. Ayrıca, “Ülkemizin, bugün toplumdaki radikal ve ahlaksız eğilimlerin yok edilmesi için güçlü bir lidere ihtiyacı var'' cümlesinin benzerlerinin yer aldığı, sağcı otoriterlikle ilgili 15 cümleye kadar katılıp ne kadar katılmadıkları da incelendi. Katılımcılardan, ABD başkanlık seçimlerinin ilk baştaki beş adayı hakkındaki bazı cümleleri de değerlendirmeleri istendi.

Anketlerin karşılaştırılması sonucu, sağcı otoriterlik ile beden kokularından iğrenmek arasında bir bağlantı tespit edildi. ABD Başkanı Donald Trump’a verilen destek ile bu iğrenme hissi arasında, zayıf da olsa bir bağlantı da ortaya çıktı.

''ORWELL DE DEMİŞTİ’

Kent Üniversitesi’nden sosyal psikoloji uzmanı Roger Giner-Sorolla, araştırmanın geçmiş bulgularla uyumlu olduğunu, fiziksel iğrenme hissini daha çok yaşayan kişilerin toplumun alt statülerindeki gruplara karşı daha az hoşgörü gösterdiğini söyledi. The Guardian gazetesine konuşan Giner-Sorolla, “Bu sonuçlar, söz konusu ayrımcılığın daha doğrudan bir toplumsal kökenine işaret ediyor. George Orwell de Wigan İskelesi Yolu adlı kitabında ''Bize öğretilen şey bu – alt sınıflar kokar’ diye yazıyordu. Bu araştırma, ''kendi grubunuzun dışındaki kişilerin bilinmeyen hastalıklar taşıyabileceği’ yönündeki, önyargının iğrenme hissinden güç aldığına dair evrimsel tespiti destekliyor'' dedi.