AB'den 'döner' kararı

Avrupa Parlamentosu’nda , Avrupa Birliği Komisyonu’nun dondurulmuş döner etinde fosfat kullanılmasına izin verilmesine yönelik önerisini reddetme girişimi sonuçsuz kaldı.

Strasbourg’da yapılan oylamada, 373 parlamenter yasak getirilmesi yönünde oy kullanırken, 272 parlamenter ise fosfat kullanımından yana oy kullandı. Oylamada 30 parlamenter ise çekimser kaldı. Her ne kadar dönerde fosfat kullanımının yasaklanmasını isteyenler daha fazla olsa da basit çoğunluk gerektiren bu kararda, 376 oy sağlanamadığı için üç oyla dondurulmuş dönerde yasal olarak fosfat kullanılmasının önü açıldı.

Geçtiğimiz haftalarda AP’nin ilgili komitesinin AB Komisyonu’nun döner etinin de dahil olduğu kuzu, koyun, dana, sığır ve tavuk etlerinde fosfat ve türevlerinin katkı maddesi olarak kullanımına izin verilmesine yönelik önerisi aleyhine karar alması, AB ülkelerinde döner satışının yasaklanacağı yönünde söylentilerin tavan yapması sonucunu doğurmuştu. Oysa ne AB Komisyonu’nun önerisinin ne de AP’nin ilgili komitesi tarafından alınan kararın döner satışı ile ilgisi yoktu. Döner satışının engellenmesine yönelik bir girişim de söz konusu değildi.

Fosfatın katkı maddesi olarak kullanılması genelde yasak olmakla birlikte AB ülkelerinde bazı ürünlerde istisnai olarak fosfat kullanımına izin veriliyor. Döner, izin verilen bu ürünler içinde olmamasına rağmen fosfat kullanımı yaygın bir uygulama olarak dikkat çekiyordu. AB Komisyonu’nun asıl amacı dönere ilişkin yasal durumun netleştirilmesiydi. Bu çerçevede de dönerde, diğer bazı ürünlerde olduğu gibi,  fosfat kullanılmasına izin verilmesi önerisi yapıldı. AB üyesi 28 ülkeden 24’ünün uzmanları da eylülde bu adıma onay vermişti. Dönerde fosfat kullanımı dengesiz pişirmeyi önleyen homojen bir dondurma süreci için gerekli görülüyor.

GÖZLER 2018’DE

Tartışmanın odağındaki fosfat katkısının sağlık üzerinde bazı olumsuz etkileri olduğuna yönelik çalışmalar söz konusu. AP’de bazı parlamenterler özellikle 2012’de Almanya’da, 2013’de ABD’de yapılan çalışmaları öne çıkardı. AB açısından sonucu merakla beklenen asıl çalışma ise gıda güvenliğinden sorumlu birim olan EFSA tarafından yürütülüyor. Fosfat katkılarına yönelik bir değerlendirme çalışması yürüten ve bu katkı maddesinin sağlık üzerinde olumsuz etki yaratıp yaratmadığının incelendiği çalışmanın 2018 sonuna kadar tamamlanması bekleniyor. Bu da dönerdeki başta olmak üzere fosfat tartışmasının önümüzdeki yıl tekrar gündeme geleceği anlamını taşıyor. Yasağı savunanlar, en azından bu çalışmanın sonucunu görmeden fosfatın yeni ürünlerde kullanımının yolunun açılmasına karşı çıkıyordu.