Sosyalistler bağımsız 'Kürdistan'a ne diyor?

Alp Yanardağ  / ÖZEL

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY), 25 Eylül'de bağımsızlık referandumu yapacak. IKBY’nin bu kararı dünyanın gözlerini Irak’a çevirdi. Karara en sert tepki Irak Merkezi Hükümeti’nden gelirken, Türkiye de IKBY’nin bu çıkışını karşısına aldı. ABD’nin de karşı çıktığı referanduma yalnızca İsrail destek verdi.

IKBY ile ekonomik ve siyasal anlamda sıkı ilişkileri olan Türkiye, Barzani yönetiminin bağımsızlık için referandum yapma kararı alması üzerine sert bir karşı tutum takınmaya başladı. AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, Barzani’nin bu hamlesi için, ''''Siyasi Acemilik''’ yorumu yaparken. Referandumun sonuçlanması halinde Türkiye’nin tutumunun ''’açık, net ve sert’’ olacağını ifade etti.

DÜNE KADAR ONUR KONUĞUYDU
Bağımsızlık referandumu kararının ardından sert bir tutum takınan Erdoğan, yakın zamana kadar Barzani ile yakın ilişkiler içerisindeydi. Barzani, AKP mitinglerinde ve kongrelerde onur konuğu olarak yer almıştı.

Irak’ın toprak bütünlüğünü savunan Türkiye’deki siyasi partiler de Erdoğan ve AKP’nin referandum karşıtı tutumunun samimi olmadığını dile getiriyor.

DEMİRTAŞ MESAFELİ
Türkiye’deki kürtleri temsil eden HDP’nin tutuklu Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın da bu konuya doğrudan destek vermemesi dikkat çekiyor. Demirtaş, bağımsızlık referandumuna ilişkin açıklamasında “Barzani’nin bu yöndeki dostça ve haklı önerileri, eleştirileri dikkate alması gerektiği kanaatindeyim.’’ yorumunu yapıyor.

Türkiye’deki sosyalist partiler de Irak’ın kuzeyinde kurulacak Kürt devletinin ilerici bir hamle olmadığını söylüyor.

ALPER TAŞ: BÖLGEYİ KAOSA SÜRÜKLER
Konu hakkında görüşlerine başvurduğumuz isimlerden ÖDP Başkanlar Kurulu üyesi Alper Taş, ulusların her zaman kendi kaderini tayin hakkı olduğunu savunuyor. Ancak Kuzey Irak’taki bağımsızlık referandumunun kaosa ve bölgeyi parçalayacı gelişmelere neden olacağının altını çiziyor.

''’Kürtlerin özgürce bölgede kendi kimlikleriyle yaşamasından yanayız ama bunun yolunun bugünün dünyasında bağımsızlık yolu olmadığı fikrine sahibiz.''’ diyen Taş, Irak’ın demokratik birliğinden yana olduklarını vurguluyor.

KILÇER: ERDOĞAN VE AKP İKİ YÜZLÜ
Türkiye Komünist Hareketi Merkez Komite üyesi Kurtuluş Kılçer bağımsız Kürdistan fikrine karşı çıkan isimlerden. Kılçer, zamanında Erdoğan’ın ve AKP’nin referanduma ilişkin tavrını ''’ 2 yüzlü bir tutum ''’ olarak değerlendiriyor.

AKP’nin Kuzey Suriye’de yaşanan gelişmelerde mutlak payı ve sorumluluğu olduğunu kaydeden Kılçer, bu konuda iki önemli hatırlatma yapıyor. ''''Birincisi AKP hükümeti cihatçı çeteleri bu bölgeye sevk etmişti. İkinci olarak ise Erdoğan’ın bölgede ki en yakın müttefiklerinden biri Barzani’ydi’’ diyor.

OKUYAN: ERDOĞAN VE BAHÇELİ’NİN SAVAŞA İHTİYACI VAR
Konu hakkında soL Haber Portalı'na demeç veren TKP Genel Sekreteri Kemal Okuyan, Irak’ın kuzeyinde kurulacak Kürt devletinin Kürt emekçilerine hiç bir fayda sağlamayacağını düşünüyor. Kurulma ihtimali olan devleti ''’ Barzanistan ''’ diye niteleyen Okuyan, Türkiye’nin tutumuna ilişkin ''’ Barzani kimseyi aldatmış değil bu anlamda. Türkiye bölgenin en Amerikancı güçlerinden biri olan Barzani’yle işbirliği yapıyordu yani uluslararası dengelerde Türkiye’nin de içinde bulunduğu ittifakın bir parçasıydı’’ yorumunu yaptı.

Okuyan, Türkiye’nin müdahalesinin gerçekçi olmadığını savunan diğer liderlerin aksine, ''’Erdoğan ve Bahçeli’nin kendi kişisel kurtuluşları için savaşa gereksinim duyduklarını ve bunu bir çıkış yolu olarak gördüklerini’’ belirtiyor.

ÖDP'DEN BAĞIMSIZ KÜRDİSTAN'A KARŞI BİLDİRİ

Öte yandan Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) Başkanlar Kurulu, Kuzey Irak’ya gerçekleştirilmesi planlanan“Bağımsızlık referandumu''yla ilgili açıklama yaptı. 

ÖDP’nin açıklamasında şu ifadelere yer verildi:

“Irak bu noktaya kendiliğinden gelmedi. ABD emperyalizmi, Ortadoğu’nun enerji kaynaklarının kontrolünü sağlamak ve bölgeyi küresel sermayenin sınırsız talanına açacak bir hakimiyet kurmak için bölgeyi etnik ve mezhepsel temelde parçalayan bir politika izledi. ABD işgali ile Irak’ın merkezi bütünlüğü ortadan kaldırılarak ülke etnik-mezhepsel temelde fiilen bölündü. Bugün Suriye’de de benzer bir süreç yaşanmaya devam ediyor. 

1916’da Ortadoğu’nun Sykes-Picot anlaşmasıyla emperyalistler arasında paylaşılarak sınırların çizilmesine benzer bir süreç 21. yüzyılda bir kez daha yaşanıyor. Ortadoğu, emperyalizmin gölgesi altında yeniden paylaşılıyor. 

Bölgeyi emperyalizmin müdahalesi altında etnik-mezhepsel temelde bölerek yeni sınırlar oluşturma doğrultusunda ilerleyen bu süreç bölge halklarına kanlı iç savaşlar dışında hiçbir şey vaat etmiyor.''

“BARZANİ’NİN YÖNETEMEME-İKTİDAR KRİZİNİ AŞMA İHTİYACININ SONUCUDUR''

ÖDP’nin açıklamasında “Irak’ta Barzani önderliğinde gündeme getirilen ''Kürdistan Bağımsızlık Referandumu’ bu bütünlükten ayrı değerlendirilemez. Kuşkusuz ki bir halk nasıl istiyorsa öyle yaşamalı ve kendi kaderini özgürce tayin etmelidir. Ancak bu genel ilke koşullardan tümüyle bağımsız olarak da düşünülemez.'' denildikten sonra açıklama şöyle sürdürüldü: 

“Bugün, Irak’ta gerçekleşecek bağımsızlık referandumu bölge halkları arasındaki birliği güçlendirecek, emperyalizmin bölgeye yönelik müdahalesini sınırlayacak bir sonuç üretmeyecektir. Aksine, bağımsızlık referandumu Irak’tan başlayarak bölgesel düzleme taşınacak yeni bir iç savaşın tetikleyicisi olacaktır. Bu da bölgede Amerika’nın, büyük güçlerin ve bölgesel aktörlerin daha çok müdahale imkanına kavuşması sonucunu doğuracaktır. 

Irak’ta çözüm: Demokratik ilkeler etrafında bir birliğin oluşturulmasını temel alarak, yeni bir yurttaşlık ve demokratik yönetim modelinin geliştirilmesidir. Elbette bu yönetim modeli Kürt halkının statü sorununun demokratik bir biçimde çözümünü içermelidir. 

Bugün Kürdistan Bölgesel Yönetimi özelinde gündeme gelen bağımsızlık referandumu oylaması esasen iki yıldır fiili Başkanlık sürdüren, Parlamentoyu işlevsiz kılan Barzani önderliğinin yönetememe-iktidar krizini aşma, kendisini bir ulusal lider olarak pekiştirme ihtiyacının sonucudur.''

“AKP İKTİDARI UZUN ZAMANDIR BARZANİ İLE ÖZEL BİR İLİŞKİ İÇERİSİNDEDİR''

ÖDP’nin açıklamasında şu ifadeler de yer aldı:

“Bugün referanduma yönelik tepkiler geliştiren Erdoğan ve AKP hükümeti şikayetçi oldukları tablonun oluşmasından birinci derecede sorumludur. AKP iktidarı, uzun zamandır Irak merkezi hükümetinden bağımsız olarak, Barzani ile özel bir ilişki içerisindedir. Irak merkezi hükümetinin inisiyatifi dışında petrol-doğal gaz transferi, ekonomik-siyasi özel ilişkilenme ile Irak’ın parçalanmasının ve bugünkü bağımsızlık referandumunun taşlarını döşemiştir. AKP’nin bugün zevahiri kurtarmak için ortaya koyduğu tepkinin asıl nedeni, ordu ve MHP koalisyonunu 2019 Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde elinde tutma ihtiyacıdır. AKP, Irak’ın parçalanmasına dönük yanlışlarını askeri müdahale ile daha da derinleştirme eğiliminden uzak durmalıdır. ÖDP, gerekçesi ne olursa olsun böyle bir askeri müdahaleyi doğru bulmamaktadır.''