''Türkiye’nin demokrasisi bugün öldü’

ABC Haber Merkezi

CNN’de, başkanlık referandumundaki resmi olmayan şaibeli “Evet'' sonucu hakkında “Türkiye’nin demokrasisi bugün öldü'' başlığıyla bir yazı yayınlandı. The Miami Herald ve World Politics Review için dış siyaset yazıları yazan eski CNN yapımcısı ve muhabiri Frida Ghitis, CNN’in internet sitesinde yayınladığı yazıda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı sert ifadelerle eleştirdi. Frida Ghitis resmi olmayan şaibeli referandum sonucunu, “Türkiye'yi her zamankinden daha az demokratik, daha acımasızca bölünmüş ve daha dindar yapmaya vaat ediyor'' diyerek yorumladı.

Recep Tayyip Erdoğan’ı, “İslam’a dayanan otoriter bir popülist'' olarak niteleyen Ghitis, Erdoğan’ın “ülkedeki derin bölünmelerin odak noktası haline geldiğini'' ve “bu referandum bu bölünmelerin Türkiye’yi daha aciz ve istikrarı bozacak hale getireceği'' değerlendirmesinde bulundu.

TÜRKİYE'NİN DEMOKRASİSİ BUGÜN ÖLDÜ

Yazı şu şekilde:

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yeni bir anayasa üzerinde referandumda zafere ulaştı ve bu anayasa onu daha uzun süre daha güçlü yapacak. Muhalefetin hileli olarak nitelendirdiği sonuç, Türkiye'yi demokrasiyi kaybetmiş, daha acımasızca bölünmüş ve daha dindar yapmayı vaat ediyor.

Sayımda "hayır" oyunun “Evet'' oyunu tehdit etmesiyle birlikte, kurallara aykırı olarak seçim yetkilileri mühürlenmemiş oyların sayılmasına izin vereceğini açıklamaya başladılar.

Zaten referandumun lideri evet kampına, özellikle medya kapsamı şeklinde muazzam avantajlar sağladı. Bu arada rakipler, kamuya açık alanlarda fikirlerini dile getirdiklerinde tehdit ve tehlike ile karşı karşıya kaldılar.

Sonuçlar, Erdoğan için% 51 -% 49 oranında zafer kazandığını gösterse de, sonuçların dolandırıcılıktan kaynaklandığı ve itiraz edileceği belirtildi.

Yine de, Başkan'ın 2013 yılından bu yana liderliğini yaptığı ülkeyi dönüştürmekle kalmayıp, 2029 yılına kadar görevde kalması için bir yol yaratacak tarihi bir zafer kazandığı kesin.

İslam'a dayanan karizmatik, otoriter bir popülist olan Erdoğan, ülkedeki derin bölünmelere odak noktası haline geldi ve bu referandum bu bölünmeleri daha aciz ve istikrarı bozacak hale getirecek.

Erdoğan, daha fazla güç kullanarak İstanbul, Ankara ve İzmir gibi üç büyük kentte kendi lehine oy vermeyi desteklemesine rağmen, yeni güçlerini bir şüphe bulutu altına alacak. Bu güvensizlik duygusu, Erdoğan'ı daha otokratik yapacak.

Erdoğan uzlaşmacı bir lider değil. Bunun yerine toplumu, ideolojik, toplumsal ve mezhepsel bölünmelere boğarak yönetti. Muhalefeti ezerek, sorunlara, hatta barışçıl ve demokratik olanlara da tepki verdi. Ve kendisini güçlendirmek için her fırsattan - ve her meydan okumadan - yararlandı.

Pazar günkü referandumun sunduğu fırsatı aşan hiçbir fırsat yok. Referandumun kazanılması, kademeli olarak değişecek ve TBMM sistemini cumhurbaşkanlığına dönüştüren 18 değişiklik içeren yeni bir anayasayı onayladı.

Şimdiye kadar Cumhurbaşkanı'nın, herhangi bir siyasi parti ile bağı olmayan ve büyük güçleri olmayan bir figür başı olması gerekiyordu. Bu rol Erdoğan’a göre değildi. Fakat yeni sistem resmi olarak Cumhurbaşkanı'nın başkanlığı yönetimine dönüştürüldü.

Seçim kaybetmemiş olan Erdoğan, yaklaşık bir asırda futbol oyuncusundan Türkiye'nin en güçlü liderine hızlı yükselişinin aracı olarak kurduğu ve kullandığı Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) genel başkanı olarak rolüne devam edecek . Parlamentoda çoğunluğu elinde tutan partiye hem yasama ve yürütme erklerini denetleyecek hem de yargı üzerindeki hakimiyetini hızlandıracak. Denetim ve dengeler kaybolacak.

2019'da yeni seçimler yapılacak ve bu tarihte başbakanın konumu kaldırılacak. O zamana kadar Başkan, üst mahkemenin(Anayasa Mahkemesi) 15 hakiminden 12'sini atayabilecek, Milli Güvenlik Kurulu üyelerini seçebilecek ve mevzuat taslağının hazırlanmasında önemli bir rol oynayacak. Eleştirmenlere göre, Erdoğan aslında bir diktatör olacak.

Erdoğan, cumhurbaşkanlığına geçiş yaparken bile AKP'nin başından hiç ayrılmadı ve geçtiğimiz Temmuz ayında devrilmesi girişiminde bulunduğu sırada siyasi hırslarının önünde durabilecek herkesi ülkeyi boşaltma fırsatını kullandı.

2016 darbesi teşebbüsü, Erdoğan'a çok yararlı olduğunu ispatladı; birçoğu hala kendisinin düzenlemediğini soruyor. İktidarın kazanılmasından birkaç saat sonra, on binlerce insanı hapseden çarpıcı büyüklükteki bir baskıyı başlattı ve yüz binlerce kişiyi askeri, üniversiteler, mahkemeler ve başka yerlerde işlerinden uzaklaştırdı. Darbe başarısız oldu ve gerçek demokrasi onun ardından öldü.

Ancak darbeden çoktan önce, Erdoğan'ın demokratik karşıtı eğilimleri şimdiden belirsizdi. Yıllarca Türkiye, bugün olduğu gibi, herhangi bir ülkeden daha fazla sayıda gazeteci tutuklamıştı. Ve bu, liberal, çoğulcu demokrasinin Erdoğan'ın çay bardağı olmadığını işaretlerinden sadece biriydi.

Ülkenin büyük bölümü hala Türkiye'nin liberal, modern Batı'ya yaklaşmasını ve Avrupa Birliğine katılmalarını beklerken, Erdoğan kalabalıkları milliyetçi, Batı karşıtı söylemle ateşledi. Başkan ve gündemi nüfusun yaklaşık yarısı, çoğunlukla kırsal, muhafazakâr kesimlerce büyük bir isabet.

Fakat diğer yarısı için anathema. Kentli Türkler ve Kemal Atatürk'ün laikliğini hâlâ benimseyen diğer insanlar için Erdoğan'ın muhafazakâr ve din güdümlü gündemi ile yönetmesi zor.

Daha da kötüsü, Başkan Kemalizm'e, yeni bir milliyetçilik ve din karışımı ile meydan okumaya kararlı görünüyor ve üzerine gitmeyi sürdürüyor.