Yeni çıkan kitaplar ve editörün seçtikleri / 1 Kasım 2016

Karacaoğlan
Hazırlayan: Şehmus Ay
KARANLIK KALBİMİN ÇIRASI KIZLAR
Kırmızı Kedi Yayınları

Karacaoğlan... doğayı, kadını ve şiiri yeniden yaratan insan. İnsanı, bedeniyle sonsuzluğa dönüştüren bir büyük arzu tutanakçısı. Tanrıya en güzel şirk, tanrının en yüce günahkârı. Güneş doğup şafak atmakta sandım / Meğer yârin düğmeleri çözülmüş. Dünya birden kadının göğüslerinden bedenimize dolar. Karanlık kalbimiz başka nasıl ışır? Yeni zamanların "erotizm"i, taşı-toprağı, börtü böceği, suyu-bulutu, kirpiği-kaşı da yanına alarak, insanın en soylu aşkı olmuştur. Gelin al çimenli koru / Kız tomurcuk güle benzer. Ne gelin ne kız, ne koru ne gül haset eder birbirine. 

Şehmus Ay, halk şiirimizin kurucularının baskın izleklerini öne alan bir dizi seçki hazırlıyor. Karacaoğlan'ın erotik şiirlerini odağına alan bu kitap, bu emeğin ilki. İnsanı, arzuyla kederin, tutkuyla vazgeçişin ince dengelerine oturtan, "nerde güzel görsem artıyor gamım" diyen bir büyük çekim alanındayız. Karacaoğlan'ın en gizli, en büyük penceresinden bir daha bakalım insanın gizlerine. Elbette bakmanın ötesini hiç unutmadan.

144 s. İstanbul 2016
 

Ener Merdaner
JOSEPH BEUYS-SANATI VE FELSEFESİNE BİR BAKIŞ
Tekhne Yayınları

Joseph Beuys, İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki sanatın en etkili ve aynı zamanda en tartışmalı sanatçılarından biri olmuştur. Heykel, yerleştirme, çizim, grafik ve performans alanlarındaki çalışmalarında şamanizmden ve Rudolf Steiner'in antropozofi öğretisinden etkiler taşıyan ezoterik ve mistik kavramları kullanmıştır. Sanatsal faaliyetlerinin yanında sanat kuramı, eğitim, sosyal felsefe ve politika alanlarında da yaptığı çalışmalarla etkili olmuştur.

119 s. İstanbul 2016
 

Enis Batur
NİGREDO-DURAYAZMAK
Kırmızı Kedi Yayınları

"Kendi zemininde bir külliye inşaatına girişen, ana yapılarla olmazsa olmaz ara yapılar arası mekik dokuyarak yolcu yolunda ilerleyen kişi ördüğü, öreceği duvarların bakışlarını her seferinde tartmak zorunda olduğunu baştan bilmelidir; hele tanıdığı tek kudret Helios ise: Işığın gün boyu, evet gece boyu hareket düzeni onun kimi duvarları kör, hangilerini pencereli, hangi penceresini nasıl tasarlayacağını belirler: Bunlar, aslında, yalnızca nereden nereye bakılacağıyla sınırlı bir kaygıdan kaynaklanan seçimler, ölçüler sayılmaz, bir o kadar da iç'in, içerisi'nin nereden/nasıl/ne denli görülmesini istediği, nereden görülmesini istemediğine de sıkısıkıya bağlıdır.
...
Nigredo, durayazmak, içerdiği yakın tarihli vas/ziyet metninden sınırları, kapsama alanı, rakım ölçüleri esnek, dolayısıyla belirsiz geleceği için, bu kez bir pencereyi değil de bir kapıyı aralık bırakıyor. Odadan odaya, yapıdan yapıya bir dolu kapı kurulmuş, geçeneklerin ve dehlizlerin öteki uçlarında başka kapılar, bir de, ah tabiî, aşağı yukarı merdivenlere açılanlar, kimi ardına kadar açık, bazıları kilitli, birinden ötekine çilingir, anahtar destemi şakırdatarak yürümüşüm ve bu en yeni, aralık kapıdan, gerçekte epey olmuş, kırık ışıklı boşluğa geçmişim - yerini kestiremediğim son, çıkış kapısına doğru yürüyorum: Kafam, ellerim dolu."

340 s. İstanbul 2016
 

Emine Çal
MOR GECELERİN SUSKUN DİLİ
Kanguru Yayınları

"Hayat tekdüzeydi. Hayalleri de sohbetleri de hep aynı mealdeydi. İrat nasıl olacaktı? Ne kadar ekin hasat edebileceklerdi? Savaş çıkar mıydı, çıkmaz mıydı? Yokluk, kıtlık, ekinlerine el koyan devlete kızgınlık. Çocukluk ve askerlik hatıraları, atalarından bu yana dilden dile gelen hikâyeler… Kadınların kendi aralarındaki küçük dedikodularıyla, kimin ne dediği, ne yaptığı, kimin oğlu ya da kimin kızının evleneceği, kimin kimle münakaşa ettiği, kıskançlıkları ve çekememezlikleriyle hayat akıp gidiyordu.

sürgünün, göçlerin, zorunlu iskânın… 
Konar- göçerlerin, otlak kavgaları, yerleşik düzene
geçmeye ve ziraatla uğraşmaya zorlanmaları, Tımar beylerine
ödenen ağır vergiler, toprak ağalarının peyda olması,
tımar sisteminin saltanat haline gelmesi.. Ve savaşlar, savaşlar…"

Bu kitap Anadolu coğrafyasının nerdeyse yüz yıllık serüveninden bir kesiti, bir kız çocuğunun gözünden-gözlemlerinden okura aktarıyor. Bu kesitin içinde acılı günlerin, yoklukların, savaşların ve kuşaktan kuşağa aktarılacak olan travmaların izleri sürüyor. Büyük coğrafyamızdaki sürgünleri, tehcirleri, zorunlu yerleşimleri ve göçe tabii tutulan bin yıllık kültürleri ve onun arkada bıraktığı derin mirasları da anlatıyor.

Nerden gelip nereye doğru gittiğimizi ısrarla duyumsatıyor. Büyülü bir anlatım, sarsıcı bir roman.

192 s. İstanbul 2016

Emre Kongar
YAZARLAR, ELEŞTİRİLER, ANILAR
Remzi Kitabevi

Emre Kongar'dan yazarlar üstüne tartışma yaratacak değerlendirme ve eleştiriler… Emre Kongar, sanat ve edebiyat çevreleriyle çocukluğundan beri içiçe yaşama şansına sahip olmuş bir yazar ve bilim adamı.

-Yahya Kemal'in çocukluğu ve İstiklal Savaşı yazıları 
-Attilâ İlhanve Troçkizm
-Melih Cevdet'in bilinmeyen dizeleri
-Ömer Seyfettin ve İttihatçılar
-Aziz Nesin ve Aydınlar Dilekçesi
-Halikarnas Balıkçısı ve Anadolu tanrıları
-Tahiriler-Eyyubiler tartışması
-Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın son söyleşisi
-Hilmi Yavuz, Orhan Pamuk'u eleştiriyor
-Orhan Pamuk ve Ilımlı İslam
-Elif Şafak-Adalet Ağaoğlu polemiği 
-Hocaefendi'nin Sandukası'ndaki gizem!

160 s.

İstanbul 2016

Tim Tate, Ingrid Von Oelhafen
HİTLER’İN UNUTULAN ÇOCUKLARI
Beyaz Baykuş Yayınları

Ingrid yıllar boyu annesinin onu neden sevmediğini düşündü. Neden onu yanına yaklaştırmıyordu? Neden uzaklara gönderiyordu? Çünkü o annesi değildi. Çünkü Ingrid, Heinrich Himmler'in Ari Irk yaratma projesinin bir parçasıydı. Ailelerinden kaçırılarak uzaklarda yetiştirilen yarım milyon çocuktan biri...1942 yazında, Nazi istilası altındaki Yugoslavya'da aileler çocuklarını incelenmeleri için SS askerlerine teslim etmeye mecbur bırakıldılar. Bunlardan biri de dokuz aylık Erika Matko'ydu ve Nazi doktorlarına göre "Hitler'in Çocuğu" olabilecek kadar safkandı. Erika Almanya'ya götürülerek Nazi Partisi'ne yakın olan Oelhafen ailesine verildi. Fakat yıllarca sadece bir "proje" olarak, sevgisiz ve mutsuz yaşadı. Kalbinin sesini dinleyen Ingrid yıllar sonra gerçek kimliğinin izlerini sürmeye başladı.
Naziler pek çok kaydı ortadan kaldırmış olsa da Nürnberg Mahkemeleri'nde kendi kaçırılma olayının duruşma tutanakları da dahil olmak üzere pek çok dokümana ulaştı. Doğum yerini bulduğunda ise onu o zamana kadar öğrendiklerinden çok daha büyük bir sürpriz bekliyordu: Yıllar önce annesine kendisi olduğu söylenerek başka bir bebek verilmişti.

Ingrid Oelhafen, gerçek adıyla Erika Matko'nun gerçek yaşamöyküsü aynı zamanda müthiş bir tarih dersi!

216 s. İstanbul 2016
 

Hüner Tuncer
BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI OSMANLI DEVLETİNİN SONU
Tarihçi Kitabevi

Birinci Dünya Savaşı arifesinde İngiltere Dış İşleri Bakanı Sir Edward Grey şöyle demekteydi: "Avrupa'nın her yerinde lambalar sönmekte! Yaşamımız boyunca onların yeniden yandığını bir daha göremeyeceğiz!"

Doç. Dr. Hüner Tuncer tarafından kaleme alınan bu kitapta; 1914-1918 yıllarında Avrupa cephelerinde yer alan muharebeler ile aynı yıllarda Osmanlı Devleti'nin farklı cephelerde yürüttüğü savaşlar üzerinde ana hatlarıyla durulmaktadır. 

Hüner Tuncer, kitabını öncelikle Osmanlı İmparatorluğu'nun 20. yüzyılın başlarında içinde bulunduğu vahim durumu ve bir zamanlar askeri gücünün üzerinde başka bir güç tanımayan Osmanlı'nın, bu alanda dahi varlık gösterememesini gözler önüne sermek amacıyla kaleme aldığını belirtmektedir. Osmanlı'nın yeniden diriltilmesine ve saatin geriye döndürülmesine olanak yoktur! Türkiye Cumhuriyeti; laik, demokratik ve çağdaş bir devlet olarak, 21. yüzyıl dünyasında yerini almıştır. Bunu değiştirmeye kimsenin gücü yetmeyecektir.

192 s. İstanbul 2016
 

Karl Marx
FRANSIZ ÜÇLEMESİ
Fransa'da Sınıf Mücadeleleri, Louis Bonapart'ın 18 Brumaire'i, Fransa'da İç Savaş
Yordam Yayınları

Marx'ın Fransa'daki sınıf mücadelelerine ilişkin üç kitabı, Fransız Üçlemesi başlığıyla tek kitapta toplandı; ciltli-sert kapak olarak…

Fransız Üçlemesi, Karl Marx'ın Fransa'daki sınıf mücadeleleriyle ilgili üç temel eserini bir araya getiriyor: Şubat 1848 Devrimi sonrasında yaşanan gelişmelerin çözümlendiği Fransa'da Sınıf Mücadeleleri 1848-1850 ile Louis Bonaparte'ın 18 Brumaire'i ve 1871 Paris Komünü deneyiminin çözümlendiği Fransa'da İç Savaş. Ayrıca, Fransa'da İç Savaş'ın birinci ve ikinci taslakları da kitapta yer alıyor.

Fransa'daki 1848 Şubat Devriminde, işçi sınıfı, siyaset sahnesine ilk kez ayrı bir sınıf olarak çıkmış, cumhuriyetin ilan edilmesini sağlamış ve bu cumhuriyetin "sosyal" bir cumhuriyet olması için mücadele etmişti. Egemen sınıfların karşılığı, işçi sınıfını erken bir ayaklanmaya zorlayarak, aynı yılın Haziran ayında bir katliam gerçekleştirmek oldu. "Burjuva cumhuriyeti"nin gerçekte "burjuva diktatörlüğü"nden başka bir şey olamayacağı görüldü. Fransa'da Sınıf Mücadeleleri'nde, işçi sınıfının kapitalist düzen ve onun siyasal kurumları hakkındaki yanılsamalarını çözümlenirken, yenilgilerden çıkarılması gereken dersler tarif ediliyor. Engels'in 1895 tarihli kapsamlı Giriş yazısına ise, Almanya'daki sosyal demokrat parti yöneticilerinin o dönemdeki dayatmaları nedeniyle istemeden çıkardığı pasajları da içeren eksiksiz hâliyle yer veriliyor.

1848 yılının Aralık ayında halkın büyük çoğunluğunun oylarıyla cumhurbaşkanlığına seçilen Louis Bonaparte, Aralık 1851'de bir hükümet darbesi gerçekleştirerek Fransa'daki İkinci Cumhuriyet dönemine son verdi. 18 Brumaire'de, sıradan ve gülünç bir maceracının kahraman rolünü oynamasını mümkün kılan koşullar çözümlenirken, burjuva cumhuriyetçilerinin ve küçük burjuva cumhuriyetçilerinin politikalarının, Louis Bonaparte'ın Aralık 1852'de kendisini imparator ilan edebilmesine nasıl yol açtığı da ortaya koyuluyor.

Louis Bonaparte 1870 yılında Prusya'ya açtığı savaşta esir düşmüş, ülkede cumhuriyet ilan edilmiş, burjuva siyasetçileri tarafından bir "ulusal savunma" hükümeti kurulmuş ve Paris, Prusyalılar tarafından kuşatma altına alınmıştı. Hızla bir "ihanet" hükümetine dönüşen ve başkentin Prusya'ya teslim edilmesi için çaba harcayan iktidara direnen halk, 18 Mart 1871'de Paris'in yönetimini kendi eline aldı. Fransa'da İç Savaş'ta, tarihteki ilk işçi sınıfı iktidarını, yani Paris Komünü'nü ortaya çıkaran koşullar, Komün'ün siyasal ve toplumsal önlemleri ve yıkılmasının nedenleri çözümleniyor.

Fransa'da İç Savaş'ın taslakları ise, eserin ortaya çıkış süreci hakkında bilgilendirici olmanın yanı sıra, Marx'ın nihai metinde özetleyerek aktardığı bazı sonuçlarla ilgili daha geniş kapsamlı değerlendirmelerini içeriyor.
Erkin Özalp'in Almancadan yaptığı özenli çeviriyle…

495 s. İstanbul 2016
 

Samet Altıntaş
BOĞAZIN DÖRT MUHAFIZI
Destek Yayınları

İstanbul Boğazı... İçinden deniz geçen şehrin hikâyesi bu medeniyetin bağrında saklı sanki... Ahmet Hamdi Tanpınar'a göre, şehr-i İstanbul'un kıyafetidir Boğaz: "Onun kendisine seçtiği elbiseye bürünürler. Bu bazen bir musikinin sırmadan hilatı olur, bazen sadece mehtabın sarı gülleridir, bazen yaşayan günün dilde ve damakta dolaşan lezzeti veya dört bir taraftan semt ve mahalle adlarının hayalimize birbiri ardınca sunduğu hatıralardır."
Geleneğe göre, Boğaz'ın dört manevi bekçisi vardır: Üsküdar'da Aziz Mahmud Hüdayi, Beşiktaş'ta Yahya Efendi, Beykoz'da Yuşa Aleyhisselam ve Rumeli Kavağı'nda Telli Baba. Bu dört ulu insan, bugün bile konuşmaya devam ediyorlar. O yüzden bizden çok zaman evvel yaşamış bu kişilerin hayatlarına kendi dünyamızdan kulak kabarttığımızda, bir rayiha serinliğindeki hikâyelerinin tazeliğine bakıp şaşıyoruz. Belki de ruhumuzun hüviyetini bu seslere dokundukça yeniden tanımladığımız için geçmişi fethetmenin hazzını, ardından rüyaların dalgınlığını yaşıyoruz. Milyonluk şehir İstanbul'da, bin bir meşakkatle türbesini ziyaret edenler, münevver kabrine bir Fatiha okumak için gelenler, hep aynı duygu tayfının içinde aslında.

Boğaziçi medeniyeti şifahi bir kültür demek değil mi? Orada, mazinin diriltici saflığı, gökyüzü kadar parlaktır. Dolayısıyla burada hayat bulmuş öyküler, uyku değil halen devam eden bir rüya ki ara ara zamanın perdesini sıyırıp; karşımıza çıkan dejavular, hakikat denizinde seyahat etmemizi sağlayan "sessiz gemi"ler aslında.

Samet Altıntaş, İstanbul şehir kitaplığında bir ilke imza atıyor. "Boğaz'ın Dört Muhafızı"nı elinizdeki çalışmada bir araya getiriyor. Ve bir tarihçi olarak, geçmişi yeniden inşa ediyor.

176 s. İstanbul 2016
 

Oscar Wilde
SOSYALİZM VE İNSAN RUHU
Metis Yayıncılık

"Sosyalizmin tesisinden elde edilecek en büyük kazanç, bizleri o pek sıkıcı şeyden, başkaları için yaşama zorunluluğundan kurtarması olacaktır." Oscar Wilde'ın bu açılış cümlesi, toplumsallığa değil de bireyselliğe vurgu yapan bir sosyalizm anlayışına karşılık geliyor. Kalabalıkların inanç ve değer yargılarının çoğu zaman mutlakiyetçi otoriteye yol açtığını çok erken bir tarihte görmüş olan Wilde, geleneksel ahlakçılıklara, din temelli hayır kurumlarına karşı çıkar, belirleyici olanın insanın hayırseverliğe muhtaç olma durumundan kurtulması olduğunu vurgular.
 
Öyle bir kurtuluş ki, sömürüyü ortadan kaldırarak insanlara kendi hayatlarını zenginleştirmede eşit imkânlar yaratsın, böylece bir insanın başka bir insana acımasının, yardım etmeye çalışmasının, ama bir türlü gerçekten yardım edememesinin bütün manevi yükünü de ortadan kaldırsın. İnsanın gerçek özgürlüğü de burada yatmaktadır.

Sosyalizm ve İnsan Ruhu'nu Roll Dergisi 2000 yılında, Fatih Özgüven'in çevirisiyle ve başka yazarlardan alıntılarla yayımlamıştı. Aradan geçen yıllara rağmen metnin ve derginin katkısı olan alıntıların bugün de son derece güncel olduğunu düşündüğümüz için Roll edisyonunu aynen yayımlıyoruz.

136 s. İstanbul 2016