AİHM'den Adalet Bakanlığı'nda 'telekulak' dersi

Karar, Ergenekon iddiaları çerçevesinde telefonu dinlenen eski Yalova ve Uşak Başsavcısı Hamdi Ünal Karabeyoğlu tarafından 2010 yılında Strasbourg Mahkemesi önünde açılan “özel yaşama saygı'' davasında verildi.

Deutsche Welle Türkçe'den Kayhan Karaca'nın haberine göre,  Ergenekon soruşturması kapsamında telefonu dinlenen başsavcılardan biri olan Karabeyoğlu, AİHM’e yaptığı başvuruda, kendisi, eşi ve çocuklarının telefonlarının dinlenmesinin “keyfi ve illegal'' olduğunu savunmuş, bu durumu “şahsi ve mesleki itibarına yönelik bir saldırı'' şeklinde tanımlamıştı.

Türk hükümeti, AİHM önünde yaptığı savunmada, telefon dinleme kararının “Ergenekon örgütünün tehlikeli eylemler gerçekleştirme kapasitesi ışığında mahkemeler tarafından verildiğini'' ve “yasal'' olduğunu belirtti. “Ulusal güvenlik ve kamu düzeninin korunmasını'' gerekçe gösterdi.

AİHM, gerekçeli kararında, ulusal güvenliğin korunması için seçilecek yöntemler konusunda devletlerin “takdir yetkisine sahip olduğunu'', ancak bu yetkinin “Avrupa hukuku ile uyumlu'' olması geretiğini hatırlattı.

Mahkeme, Ergenekon soruşturması kapsamındaki ceza dosyası bakımından Karabeyoğlu’nun telefonunun dinlenmesinin “keyfi ve temelsizce'' yapıldığına dair hiçbir bulgu olmadığı sonucuna vardı. İzlenen prosedür hakkında davacının sonradan Adalet Bakanlığı tarafından bilgilendirildiğine işaret etti. Bu durumun AİHS’nin özel yaşama saygıyla ilgili 8’inci maddesine uygun olduğuna hükmetti.

AİHM, buna karşılık, Karabeyoğlu’nun cezai soruşturma kapsamında kaydedilen telefon görüşmelerinin yasadışı biçimde kopyalanıp, hakkındaki disiplin incelemesinde kullanılmasını AİHS’nin 8’inci maddesine aykırı buldu. Bu durumun Türk yasalarına da aykırı olduğunu anımsattı.

Mahkeme, Karabeyoğlu’nun bu duruma mahkemeler önünde itiraz hakkının bulunmamasının da AİHS’nin “etkili başvuru hakkı''yla ilgili 13'üncü maddesine aykırı olduğuna hükmetti.

AİHM’nin 7 yargıçlı bir dairesi tarafından 1’e karşı 6 oyla alınan karar gereği Ankara davacıya 7 bin 500 euro manevi tazminat, 5 bin euro da mahkeme masrafı ödeyecek.

Başsavcı Hamdi Ünal Karabeyoğlu’nu da kapsayan telefon dinlemeleri 2009 yılında Türk medyasına “yargıdaki telekulak skandalı'' olarak yansımıştı. Dönemin Adalet Bakanı Mehmet Ali Şahin, 2008 yılında Ergenekon iddiaları çerçevesinde bir grup hâkim ve savcının dinlenebileceğine dair “ucu açık ve genel bir soruşturma izni'' vermiş, bunun üzerine 56 hâkim ve savcının telefonları dinlenmeye alınmıştı. Dinlenen 46 hâkim ve savcıda suç unsuruna rastlanmamış, aralarında Karabeyoğlu’nun da bulunduğu diğer 10’u hakkında “Ergenekon örgütüyle aralarında bağ olmamasına rağmen'', telefon dinlemeleri temelinde başka nedenlerden ötürü disiplin incelemeleri başlatılmıştı.