AKPM raporu daha da ağırlaştırıldı; yargı düzenlemeleriyle ilgili sert eleştiri

Yarın AKPM Genel Kurulu’nda görüşülecek olan taslak maddelere yapılan eklemelerle rapor daha da ağırlaştı. Yapılan eklemelerde ağırlıklı olarak yargıda yapılan değişiklikler, hakim ve savcı atamaları ile Danıştay ve Yargıtay’ın yapısını değiştirecek olan yasa taslağı eleştiriliyor.

Danıştay ve Yargıtay ile ilgili yasanın soru işaretlerini artırdığı belirtilirken, Türkiye’ye bu konuda Venedik Komisyonu’ndan görüş almaya, bu görüşleri yasa değişikliği için dikkate almaya ve yasa değişikliğinin Anayasa’ya uygunluğu noktasında Anayasa Mahkemesi’ne başvurma çağrısı yapılıyor.

Rapora ekleme yapılmasının nedeni, Türk heyetinin başkanı Talip Küçükcan’ın önerdiği değişiklik tekliflerinin değerlendirilmesi için yeterli zaman olmaması olarak açıklandı.

Raporun değerlendirildiği süreçte 7 ve 8 Haziran tarihlerinde İstanbul ve Mardin’de gerçekleştirilen terör saldırılarına değinildi ve iki saldırının da AKPM tarafından şiddetle kınandığı hatırlatıldı.

ASKERLERE DOKUNULMAZLIK YASASI 2010 REFORMLARINDAN GERİ ADIM DEMEK

Türkiye’nin güneydoğusunda askeri operasyonların sürdüğü bilgisi paylaşılırken, TBMM’nin de terör operasyonlarına katılan askerlere yasal koruma getiren bir tasarıyı görüştüğü kaydedildi. Savunma Komisyonu’ndan geçen ve haftaya görüşülecek olan yasa tasarısının operasyonlara katılan askerlerin ancak valilerin izniyle, Genelkurmay Başkanı ve komutanların ise ancak Başbakan’ın izniyle soruşturulabileceği ile ilgili düzenlemelere dikkat çekildi.

Operasyonlar sırasında işlendiği iddia edilen suçların askeri savunma olarak görüleceği ve sivil soruşturmalara muhatap olmayacağının altı çizilirken, atılan bu adımın 2010 yılında anayasa referandumuyla gerçekleştirilen reformlardan bir geri adım olduğu savunuldu.

Yapılan eklemede, “Bu yasa aynı zamanda ordunun güçlerini artırabilir ve terör gruplarına karşı savaşanların cezasız kalmasına yol açabilir, bu da Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi doğrultusunda operasyonlar sırasında görevini kötüye kullanan güvenlik personeline ilişkin bütün suçlamalar için Türkiye’nin etkin bir soruşturma gerçekleştirme yükümlülüğü ile çelişebilir.'' değerlendirmesinde bulunuldu.

DOKUNULMAZLIKLARIN KALDIRILMASINA ELEŞTİRİ: MUHALEFET ORANTISIZ ŞEKİLDE ETKİLENECEK

Raporun ekinde TBMM’de dokunulmazlık dosyalarının kaldırılmasına ilişkin yasanın çıkması da eleştirildi. Raporda “Dokunulmazlıkların adaletin uygulanmasını engellememesi şeklindeki duruşumuzu yineliyoruz ve şu anki durumda bu yasanın parlamentodaki muhtemel siyasi sonuçları konusunda endişelerimiz var, bu yasa orantısız bir şekilde parlamentodaki muhalefet üyelerini etkileyecek.'' denildi.

DOSYASI OLAN BAZI MİLLETVEKİLLERİ AYNI ZAMANDA AKPM ÜYESİ

Bu dokunulmazlık dosyalarından bazılarının savcılığa intikal ettiği hatırlatılan raporda “Bu davaların Avrupa Konseyi standartlarına uygun biçimde ele alınmasını umuyoruz. Aynı zamanda dosyası bulunan 152 milletvekilinin bazılarının Parlamenterler Meclisi üyesi olduğunu ve bu yüzden dokunulmazlığı bulunduğunu not ediyoruz.'' ifadeleri kullanıldı.

HAKİM VE SAVCI ATAMALARINDA GRECO’NUN TAVSİYELERİNE UYULMALI

Rapora yapılan eklemeler arasında yargıda yapılan düzenlemelere de ağır eleştiriler getiriliyor. Haziran ayı başında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayıyla 3 bin 228 savcı ve hakimin yerinin değişmesine ilişkin şu eleştiri getiriliyor: “Savcı ve hakimlerin, verdikleri kararlara göre terfi ettirdikleri veya uzak yerlere gönderildiklerini duyduk. Bu da şüpheleri beraberinde getirdi. Bu yüzden bu konuda GRECO’nun tavsiyelerinin uygulanması ve hakim ve savcıların terfisi veya transferi için başvuru kriterlerinin spekülasyonları önlemek için açığa kavuşturulması çağrımızı yineliyoruz.''

DANIŞTAY VE YARGITAY YASASI ENDİŞE KAYNAĞI

Raporda eleştiri getirilen bir diğer konu ise Danıştay ve Yargıtay üyelikleri hakkındaki düzenleme oldu. Üye sayısının ve üyelik süresinin azaltılacağı yasa tasarısı konusunda şu tespitte bulunuldu: “Bu yasa taslağı, hakim ve savcıların topluca yerlerinin değiştirilmesi gibi, yargı bağımsızlığına saygı ile ilgili bir başka endişe kaynağı olabilir.''

Yasayla ilgili olarak Venedik Komisyonu’ndan görüş alınması talep edilirken, gerek Meclis üyeleri gerekse Cumhurbaşkanı gibi ilgili yetkililer de bu yasayı, Anayasa’ya uygunluğunun belirlenmesi için Anayasa Mahkemesi’ne göndermeye davet edildi. Yasa için de Venedik Komisyonu’nun tavsiyelerini dikkate alındığından emin olunması istendi.

Ardından da raporda İzleme Komitesi’nin talebi üzerine yasa değişiklikleri ile ilgili Venedik Komisyonu’nun tavsiyeleri sıralandı.

Raporun sonuç kısmında ise taslak raporda yapılan bazı değişikliklere yer verildi. Buna göre rapora “Parlamenterler Meclisi ayrıca bölgedeki siyasi diyaloğun başarısız sonuçlarından endişelidir…'', “Demokratik partiler terörü kınamalı ve teröre karşı sert bir tutum takınmalı…'' cümleleri eklendi.

SUÇ TANIMI GÖZDEN GEÇİRİLMELİ

Değiştirilen bir diğer kısım ise şu cümle oldu: “Parlamenter Meclis, Avrupa Konseyi standartları ile de çelişen, Terörle Mücadele Kanunu’nun aşırı yorumlanmasından dolayı endişelerini sürdürmektedir. Bu yüzden Meclis, 2013 yılında Türkiye’ye yaptığı, terör ve suç örgütleri ile ilgili suç tanımlarını, 2014’te kabul ettiği Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin İhlalleri Önlemeye Yönelik Hareket Planı’na uygun biçimde gözden geçirmesine yönelik çağrıyı yinelemektedir.''

Rapor değişikliğinde son olarak da İzleme Komitesi’nin de kabul ettiği şekliyle şu değişiklik önerisinde bulunuldu: “Meclis bölgesel mahkemelerin kurulmasını memnuniyetle karşılamış olsa da Danıştay ve Yargıtay’ın yapısını değiştiren yasa taslağı şüpheleri artırmıştır. Bu yasa ve onun anayasal boyutları için Venedik Komisyonu’ndan görüş alınmasını istemektedir. Meclis bu açıdan ilgili Türk otoritelerini Anayasa Mahkemesi’nin görüşünü almaya ve Venedik Komisyonu’nun tavsiyelerini dikkate alındığından emin olmaya davet etmektedir.''