Balzac Üzerine; KÖY PAPAZI

Tahir Şilkan
Balzac, gerçekçi edebiyatın en büyük temsilcilerinden biridir. Bütün yazdıklarında tutkulu, ihtiraslı insanları ve parayı anlatmıştır. 
1940'lı yıllarda birkaç tane Balzac romanı çevirmiş olan şair-yazar Oktay Rifat'ın, Modesta Mignon romanına yazdığı önsözde şu değerlendirmeyi yapar: 
"...Balzac, sözcüğün bugünkü anlamıyla yaman bir gerçekçidir; gerçeğin anlaşılması güç, kavranması çetin bir nesne olduğunu unutmaz. Sadece görünüşle yetinmez; düş gücüyle, bilgisiyle, deneyimiyle, aklıyla önceden kavramaya çalıştığı gerçeği, romanlarında yeni baştan kurmaya çalışır..."
Balzac'ın yazdıkları o kadar gerçekçidir ki; ölüm döşeğinde, " bana Dr. Bianchon'u bulun, gelsin, beni tedavi etsin." dediği söyleniyor.
Dr. Horace Bianchon, Balzac'ın birçok romanında ( Pierette, Taşralı Bir Büyük Adam Paris'te, Kibar Fahişelerin İhtişamı Ve Sefaleti, Goriot Baba, Köy Papazı, v.d.) yer alan, kendi yarattığı roman karakterlerinden biridir.

Balzac'ın gerçekçiliği konusunda Lukacs, şunları söyler: "...Temel sorunlar söz konusu olduğunda, Balzac her zaman derinine gerçeği yansıtır. Balzac, roman kişilerine kendi toplumsal yaradılışlarından kaynaklanmayan, gerek soyut belirlemeler gerekse özel belirlemeler açısından söz konusu toplumsal yaradılışlarla tam bir uyum göstermeyen şeyler söyletmez, düşündürtmez, hissettirmez, yaptırtmaz..."

&&&

Balzac, 'İnsanlık Komedyası'nda yeni bir yöntem denemiştir. Roman karakterlerinin yinelenmesi olarak tanımlanabilecek bu yöntem, Balzac'ın eserlerini bir bütün olarak sunma ve okunması düşüncesine uygundur. Rastignac, Rubempre, Vautrin, Corentin, Hulot, Dr. Bianchon gibi karakterler pek çok romanda boy gösterir. Yapılan bir araştırmaya göre, Balzac romanlarında; 86 karakterin 5 romanda, 18 karakterin ise 15'ten fazla anlatıda, tekrar okurun karşısına çıktığı görülmektedir. 
&&&
Türkçeye Kazım Nami Duru tarafından çevrilen ve 1952 yılında Milli Eğitim Basımevi'nce basılan "Köy Papazı", Balzac'ın ustalık dönemi eserlerindendir. İlk kez 1841 yılında yayınlanan "Köy Papazı'nın orijinal adı, Le Cure de Village'dir.

"Köy Papazı", İnsanlık Komedyası'nın Töre İncelemeleri bölümünün, "Köy&Kır Yaşamından Sahneler" bölümünde yer alır. 

"Köy Papazı'nın tamamı, taşra kasabası ve köyde geçer. Balzac romanın başında, üç sayfa tutan bir betimlemeyle, romanın geçtiği Limoges kasabasını anlatır. Limoges porselenleriyle ünlü bir kasabadır. 19. yüzyılın başlarına gelindiğinde, burada kurulu bir fabrika ''Limoges’ kaoliniyle çoktan dünyanın beyaz porselendeki en iyi örneklerini üreten bir merkez durumuna gelmiş. 1830’larda ''Limoges’ bölgesinde yer alan porselen fabrikası sayısı otuzu geçmiş.
19. yüzyılın ikinci yarısı ise ''Limoges’ porselenlerinin altın çağı olarak anılan dönem. Günümüzde de; Limoges porselenleri, tüm dünyada en seçkin marka olarak evlerin vitrinlerini süslemektedir.

&&&

"Köy Papazı" romanında da; yinelenen roman kahramanlarını görürüz. Rastignac, Dr. Bianchon, De Grandville roman karakteri olarak karşımıza çıkar. De Grandville'nin, taşrada başladığı savcılık görevinden, Paris'e başsavcı olarak ( Kibar Fahişelerin İhtişam Ve Sefaleti) gitmesinin yolunu açan yeteneklerini sergilediği kasabadır; Limoges.

"Köy Papazı", Balzac'ın polisiye içeriği bulunan romanlardandır. Kasabada bir gece, evinde öldürülen, hasisliğiyle ünlü Pingret adındaki ihtiyarın, öldürülmesi sonrasında yaşananlar, romanın ilk üç bölümünün konusunu oluşturur. İhtiyarın katili olarak suçlanan kişi, Jean François Tascheron adında bir porselen işçisidir. Tascheron, idamıyla sonuçlanan yargılaması sırasında, cinayeti işleyip işlemediği, cinayetin sebebi konusunda açıklamada bulunmayacaktır.

Balzac, çağdaşı ve dostu Victor Hugo'nun gençlik yıllarında yazdığı, " Bir İdam Mahkumunun Son Günü" başlıklı romanından söz ettiği, Köy Papazı'nın devamında, bu cinayetten çok etkilenen ve yargılama sırasında Savcı'yı da etkilemeye çalışan Madam Veronique Graslin'in kasabayı terk ederek Montegnac köyüne yerleşmesini anlatır.

Madam Graslin, Montegnac'ta yaptıkları ile köy halkınca azize gibi görülse de; içinde taşıdığı sır, huzurlu bir yaşam sürmesini engelleyecektir. 

Romanın ilk bölümlerinde anlatılan cinayetin, romanın son sayfalarında açıklığa kavuştuğu, sürükleyici, çok başarılı betimlemelerle anlatılmış bir Balzac romanı: "Köy Papazı"