Bir türden başka bir türe bulaşan kanser keşfedildi

Bir türden başka bir türe bulaşan kanser keş... Kanser hücrelerinin bir dokudan kan yolu ile başka dokulara taşınması kötü bir haber... Peki kanser hücreleri, viral bir enfeksiyon gibi, ortaya çıktığı bireyde hapsolmayıp başka bireylere bulaşacak şekilde evrilebilir mi?Bu...

Kanser hücrelerinin bir dokudan kan yolu ile başka dokulara taşınması kötü bir haber... Peki kanser hücreleri, viral bir enfeksiyon gibi, ortaya çıktığı bireyde hapsolmayıp başka bireylere bulaşacak şekilde evrilebilir mi?

Bu konuyu, Kanada ve İspanya sahil bölgelerinden topladıkları farklı midye ve benzeri türlerde bulunan kanser vakaları üzerinde inceleyen bilim insanları, kanserin ortaya çıktığı bireyden farklı bireylere bulaşabildiğini gösteriyor.

Çalışmada kanserli doku gelişimi gösteren üç farklı kabuklu deniz canlısını mercek altına alan araştırmacılar, kanserli ve sağlıklı dokularda DNA dizi analizi yaptıklarında, bireylerin kanserli ve sağlıklı dokularında bulunan genetik dizilerin uyuşmadığını görüyorlar. Hesaplanan evrimsel ağaç çizimleri kanser dokusunun başka bir bireyden bulaşmış olduğunu gösteriyor.

Daha ilginci ise, incelemelerde, deniztarağı olarak bilinen bir türün kanserli bireylerinde hastalıklı doku ile sağlıkla doku arasındaki genetik farklılık bir tür içinde olamayacak kadar yüksek çıkıyor. İlgili kanser DNA dizisini, yine aynı ortamı paylaşan başka bir deniz kabuklusu türünün DNA dizisi ile karşılaştıran araştırmacılar, kanser dokusunun, aynı ortamda yaşayan bu diğer türden bulaşmış olduğunu gösteriyorlar. Bu ilginç sonuç, bulaşıcı kanserin, bazı canlı türlerinde, sadece ortaya çıktığı türün bireyleri arasında “dolaşmak''la kalmayıp, evrimsel olarak göreli yakın akraba olan farklı türlere de sistemli biçimde bulaşabileceğine dair ilk örnek. Bu sonuçlar buna benzer bulaşıcı kanser keşiflerinin daha da artacağının habercisi.

Peki bulaşıcı kanser, canlı türlerinin soyları açısından ne kadar tehlikeli olabilir? Şimdiye kadar sekiz farklı örneği gösterilmiş bulaşıcı kanserin en çarpıcısı Tazmanya Şeytanı/Canavarı topluluklarında gösterilmişti. Genetik çeşitliliğin düşük olduğu bu canlı türü 90’lı yıllarda bulaşıcı kanserin etkisiyle yok olma tehlikesi altına girmişti.

İnsanlarda ise, doku nakli yolu ile özellikle bireyler arasında akrabalık (genetik yakınlık) bulunduğunda kanserin “bulaşıcı'' özellik gösterdiği vakalar not ediliyor. Diğer yandan bulaşıcı kanserin daha sık görüldüğü canlı türlerinde bağışıklık sisteminin moleküler temelleri bulaşıcı kanser bağlamında incelenmeyi bekliyor.

Yine de, bulaşıcı veya değil, kanserin insan ve diğer topluluklarda gelişimini hem bir birey içinde hücreler arasında gerçekleşen dinamikler hem de topluluk düzleminde gerçekleşen dinamikler bağlamında kavramak için, evrimsel biyoloji temelli bir kavrayışa ihtiyaç var.

KAYNAK: bilimsoL - Gönensin Ozan Bozdağ