Bosnalı sanatçı Kameric’ten ''insanlık’ sergisi

Sejla Kameric'in kişisel deneyimlerinden, savaş dönemi yaşantısından yola çıkarak hazırlanan "Bim Bam Bom Çarpınca Kalp" sergisi, her izleyenin kendi okumalarıyla zenginleştirebileceği anlam alanları açmayı amaçlıyor: “Duyguların hassas alanını''.

Neşe Baştürk

Bosnalı Sanatçı Sejla Kameric'in Arter'deki sergisi fotoğraf, video, yerleştirme, heykel gibi farklı çalışmalardan oluşuyor. Sanatçının 2000 yılından beri ürettiği işlerin bütünlüklü bir bakışla biraraya getirilmesi amaçlanmış. Arter'in 4 katına yayılan düzenlemede 36 yapıtı sergileniyor Kameric'in.

Bosna savaşına tanık olan sanatçının kişisel deneyimlerinin çokça yansıtıldığı ürünler; yaşamın dahası yaşamanın çok zorlaştığı(zorlaştırıldığı) yıkım dönemlerinde bile inceliklerin sürmesi gerektiği iletisine odaklanıyor. Serginin adı Bim Bam Bom Çarpınca Kalp.  Bir punk şarkısından esinlenmiş sanatçı serginin adına karar verirken. Bim Bam Bom serginin doğasını ve sanatçının aşktan kedere giden iki uçlu duygular evrenini gösteriyor. Kalp hem aşktan hem korkudan çarpar.  Duyguların tüm insanların ortak değeri olduğu düşündüğümüzde sergi adının sanatçının kişisel yaşantısın anımsatması yanında her birimizin yaşamına da gönderme yaptığını söyleyebiliriz.  Tematik bir sergi olmadığı için bir odak eserin çevresinde biçimlenen bir çalışma olmasa da ürünlerin bir diğeri ve serginin bütünüyle ilişkisi  gene de kolaylıkla kurulabiliyor.  Kameric'le serginin küratörü Başak Doğa Temür, izleyicinin geniş bir bakış açısyla bakmalarını hedeflemiş; sergilenen işler arasında oluşacak anlam alanlarıyla, farklı okumalara yol açabilmeyi önemsemişler.

İstiklal Caddesi'ndeki sergi mekanının camının önüne yerleştirilmiş, üzerinde “dikenler'' bulunan ışıklı LIBERTY yazısı özgürlüğün kırılgan olduğunun ironik biçimde anlatıyor. Dış mekanda ışıklı tabelaları kuşların kirletmesine karşı korurken; ÖZGÜRLÜK sözcüğünün kuşlardan korunması ironik bir durumu yansıtıyor.

Aynı mekanda sergilenen BFF(Best Friends Forever) ikinci el kürk, kürk parçaları, şapka ve etollerden yapılmış, içi pet şişelerle doldurulmuş bir oyuncak ayı. Her şeyi kötüye kullanmamızı anlatıyor. Embarazada adlı çalışma sanatçının doğum yapmadan birkaç gün önce çekilmişbir fotoğrafı.  İspanyolca'da hamile anlamına gelen embarazada sözcüğü, ingilizce mahçup/utanan anlamına gelen embarrassed  sözcüğüne de gönderme yapıyor. Hamile bedeni, yüzündeki üzgün palyaço makyajı kadının yaşamda üstlendiği rolleri yansıtıyor; anne olmak, sanatçı olmak, diğerleri mutluluklarını yaşayabilsin diye kadının acılara katlanabilme hallerini gösteriyor sanatçı. Dream House(Rüya Evi) adlı video çalışması perdeye yansıtılan bir mülteci evi. Mülteci olma durumunu imleyen çalışma yaşamın kırılganlığı, geçişkenliği üzerine düşünmemizi sağlıyor.

Basics(Temel İhtiyaçlar) adlı triptik 1. katta sergilen çalışmalardan. Temel İhtiyaçlar'da yaşamdaki en temel  gereksinimlerimiz olan ekmek-su-ışık temsil ediliyor. Hakça bölüşemediğimiz su  ekmek ve yaşam kaynağı ışık...  June is June Everywhere(Haziran Her Yerde Haziran) sanatçının çektiği ve elde bastığı fotoğraflardan oluşuyor. Yatak odasının dış duvarında bulunan tam da Kameric'in başını yastığa koyduğu yere denk gelen iki mermi izi...Sanatçının tekrar tekrar bastığı bu fotoğraflar sanatçının hesaplaşmak durumunda olduğu savaş deneyimlerini dışsallaştırması, bir anlamda sağaltması açısından da anlamlı. Imagine(Hayal Et) adlı çalışma dantel örtülerin üzerine siyah harflerle erkek isimlerinin yazılmasıyla oluşturulmuş bir çalışma kümesi. Her bir panoda kadınların incelikle yaptıkları zarif danteller vurgulu erkek isimleriyle geri planda bırakılıyor.  Kadın olmanın, inceliklerin, yaşamın güzelliklerinin sürekli zorbalığa kurban edildiği coğrafyamız için de çok tanıdık bir imge üretmiş sanatçı. What Do I Know (Ben Ne Anlarım Ki) bir video çalışması. Mekan olarak Kameric'in aile evi kullanılmış. Çok etkileyici bir kurgusu olan video çalışması yaşama, insan olmaya, kadın olmaya, sevmeye ilişkin pek soru sorduruyor.

Red Carpet (Kırmızı Halı) Arter'in 2. katında sergilenen 10 metrelik kırmızı halı, ikinci el giysilerden dokunmuş. Kırmızı Halı, Bosna Halılarını Koruma Derneği'ndeki kadınlarla birlikte dokunan halının uzandığı koridorun karşısındaki ve yan duvardaki fotoğrafla birlikte okunduğunda sanatçının savaş süreci deneyimlerinin izleri görülebiliyor. Yaşamı dokuyan kadın, acılara karşı durma gücünü de dokur bir yandan değil mi...

Kameric, Kat -1'de gösterilen Ab uno disce omnes isimli videoyu hazırlarken, Bosna savaşı sonrasında adli tıp biliminin savaş suçlarının araştırılması ve kayıpların bulunmasındaki rolünden yola çıkmış.  Savaş kayıplarının yakınlarıyla görüşen, morglara, DNA laborutuvarlarına, mezarlıklara, işkence yapılan mekanlara giden sanatçı toplama kamplarından sağ kurtulanlardan da yardım almış.

Sonia Kameric, Arter'in internet sitesindeki videoda sergilenen işlerin tek bir anlatıyla sınırlı olmadığını söylüyor. Sanatçının kişisel deneyimlerinden, savaş dönemi yaşantısından yola çıkarak hazırlanan "Bim Bam Bom Çarpınca Kalp" sergisi, her izleyenin kendi okumalarıyla zenginleştirebileceği anlam alanları açmayı amaçlıyor: “Duyguların hassas alanını''.

Bim Bam Bom Çarpınca Kalp

Sanatçı: Sejla Kameric

Küratör: Başak Doğa Temür 

Sergi Mekanı: Arter Galeri – İstiklal Cad. Beyoğlu

11 Aralık 2015 – 28 Şubat 2016