Darbeciler idam edilebilir mi? Hukukçu yorumları...

Alev-DOĞAN/ABC-GAZETESİ-Fethullahçı subayların 15 Temmuz Darbe Girişimi’nin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan da Başbakan Binali Yıldırım da idam cezasına yeşil ışık yakan açıklamalar yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan kontrolden çıkmış kitlelerin idam sloganlarına ''Hükümet, meseleyi muhalefetle görüşecek’ cevabını verdi. Cumhurbaşkanı ve Başbakan’ın bu çıkışları başarısız darbe girişiminin ardından yeni bir tartışmayı alevlerken, darbecilerin yargılanma sürecinden en önemli gündem maddelerinden bir olacak gibi duruyor.

İdam tartışmalarını ABC’ye değerlendiren hukukçular cezanın geri getirilmesinin Anayasa değişikliği ile mümkün olacağı ve cezanın geriye dönük suçları kapsamayacağı görüşünde. Yani idam cezası tekrar getirilse bile darbeciler için uygulanamayacak. 

HUKUKÇULAR YORUMLADI: MÜMKÜN DEĞİL

Öte yandan Türkiye’nin uluslar arası yükümlülükleri gereği böylesi bir değişikliğe gitmesinin mümkün olmadığı görüşü de hakim. CHP’nin hukukçu milletvekili Sezgin Tanrıkulu, YARSAV Kurucu Başkanı Av. Ömer Faruk Eminağaoğlu ve Eski Anayasa Mahkemesi Rapörtörü Ali Rıza Aydın’ın görüşleri şu şekilde;   

Sezgin Tanrıkulu;

“İdam cezasının geri getirilmesi ancak anayasa değişikliği ile mümkün olabilir. Kaldı ki Anaayasa değişikliği ile getirilecek idam cezası, geriye dönük suçları kapsamaz. Ceza Hukuku’nun en temel ilkesi olan, “Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi'' gereğince, aleyhe olan kanunun geçmişe yürüyemeyeceğidir. Yani, işlendiği sırada suç olmayan bir fiilden dolayı, sonradan fiilin suç olarak düzenlenmesi nedeniyle kimse cezalandırılamaz. Ek olarak Türkiye’nin uluslararası yükümlülükleri gereği böylesi bir değişikliğe gitmesi mümkün değildir.Erdoğan’ın bunu miting meydanlarında söyletmesi doğru bir davranış değildir.''

İDAM CEZASINI DEĞİL GÜNDEME GETİRMEK AĞZA BİLE ALMAK ÇAĞDIŞILIK

Ömer Faruk Eminağaoğlu;

“Biz idam cezasını Avrupa İnsan Hakları Protokolü gereğince yasalarımızdan çıkarttık. Bunun gündeme getirilmesi hukuk ile açıklanamaz. İnsan Hakları 6 Numaralı protokolü, 1. Ve 2. Maddesi, idam cezasının ancak ve ancak savaş ve yakın savaş koşullarında gündeme getirilebileceğini söylemektedir. Bunun dışında Winter kararları gereğince, örneğin terör suçlarında ağırlaştırmış müebbet cezalarında bile -dolaylı olarak idama eş olduğu için- 25 yılın ardından hükümlü için “şartlı salıverme'' koşulunun tartışılabileceğine hükmetmiştir Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi.  Hem “Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi'' gereğince idam cezasının getirilmesi halinde bile geriye dönük suçlardan kimse cezalandırılamaz hem de idam cezasını değil gündeme getirmek ağza bile almak çağdışılıktır.''

HALKIN KIŞKIRTILMASI İLE GÜNDEME GETİRİLEN BU DURUM ANAYASA’YA AYKIRI

Ali Rıza Aydın;

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin ek protokolü gereğince, idam cezasını yasalarımızdan çıkarttık. Bunun gündeme getirilmesi ya da bir anayasa değişikliği ile uygulanması, Türkiye’yi hukuksal olarak sözleşme hükümlerini tanımayan bir ülke haline getirir. Halkın kışkırtılması ile gündeme getirilen bu durum Anayasa’ya karşı olacaktır.