’Katil robot’ geliştirmek isteyen üniversiteye boykot

Birleşmiş Milletler’in Cenevre’de "katil robotlara" sınırlandırma getirmeyi tartışacağı toplantıdan bir hafta önce duyurulan boykot, yapay zeka destekli silahlara karşı aktif olarak mücadele eden bilim dünyasının taktiklerinde yeni bir aşamayı işaret ediyor.

Boykotun örgütlenmesine önderlik eden New South Wales Üniversitesi’nden Profesör Toby Walsh, otonom silahlar yapma yarışının çoktan başladığını söyledi.

Walsh "ABD, Çin, Rusya ve İngiltere de dahil olmak üzere pek çok ülkede otonom silahların prototiplerini görebiliriz" dedi ve ekledi: Yapay zekanın askeri bağlam da dahil olmak üzere kullanılabileceği çok faydalı alanlar var. Fakat bu açıklama öyle bir şeye hizmet etmiyor.

"Kimsenin istemediği bir silahlanma yarışına kilitlenmiş durumdayız. KAIST’in eylemleri bunu yalnızca artıracak. Buna tolerans gösteremeyiz."

Boykota katılan akademisyenler, KAIST’in geliştirdiği silahın "anlamlı bir ölçüde insan kontrolünde olacağı" garantisi verilmediği müddetçe üniversite ile her türlü ilişki ve akademik işbirliğini kesmeyi taahhüt ediyor.

Boykotu tetikleyen şey, KAIST’in Şubat ayında yaptığı duyuru oldu. Üniversite, Güney Koreli savunma şirketi Hanwha Systems ile işbirliğine gittiklerini açıkladı. The Korea Times gazetesi işbirliğinin amacının "insan kontrolünde olmadan hedeflerini yok edebilecek askeri silah teknolojisi geliştirmek" olduğunu duyurdu.

Walsh, KAIST’in saygıdeğer bir üniversite olduğuna dikkat çekerken, birlikte çalışacakları Hanwha’nın etik olarak çok sorunlu olduğunu ve uluslararası normları ihlal eden bir şirket olduğunu söyledi.

Güney Kore’nin en büyük silah üreticilerinden biri olan Hanhwa, uluslararası anlaşmalarla 120’den fazla ülkede yasaklanmış olan misket bombası üretiyor. Rusya, ABD ve Çin gibi Güney Kore de misket bombalarını yasaklayan anlaşmayı imzalamadığı için bu silahı üretebiliyor.

Boykot karşısında çok üzüldüğünü açıklayan KAIST Rektörü Sunh-Chul Shin, üniversitenin otonom silah sistemi geliştirmediğini söyledi:

"Bir akademik kurum olarak insan hakları ve etik değerlere çok önem veriyoruz. KAIST insan onuruna aykırı araştırmalar yapmayacak, buna anlamlı bir ölçüde insan kontrolünde olmayan silahlar dahil.

Times Higher Education’a konuşan boykot örgütleyicisi Prof. Toby Walsh da bundan sonraki adımlarının ne olacağını konuşmak için diğer imzacılarla bir araya geleceklerini, Shin’in açıklamasının bıraktığı soru işaretlerinin olduğunu söyledi.

Dünyanın önde gelen araştırma üniversitelerinden olan KAIST, 2015’te dönüşebilen DRC-HUBO robotuyla DARPA robotik yarışmasını kazanmıştı.

Otonom silahlardan endişe duyan bilim insanları daha önce de konuyu Birleşmiş Milletler’in gündemine getirmiş ve 19 ülkenin desteğini almıştı.

Fakat İngiltere ve ABD gibi ülkeler bu konuda yapılacak bir düzenlemenin "insan kontrolü" kavramını tanımlamanın zorluğu nedeniyle faydasız olacağını söyleyerek düzenlemeye destek vermemişti. Bugün İHA’lardan hava savunma sistemlerine kadar pek çok savunma teknolojisinde belli ölçüde otonom yeteneklere sahip.

Ancak Walsh otonom silah teknolojisinin insanlık için geri döndürülmesi zor bir tehdit oluşturacağını söylüyor:

"Otonom silahlar savaşların eşi benzeri görülmemiş boyutlar ve hızlarda olmasına yol açacak. Pandora’nın kutusu bir kere açılırsa onu geri kapatmak zor olacak."
Kaynak: BBC Türkçe