'Muaviye' dördüncü baskısını yaptı

Araştırmacı Yazar Aydın Tonga'nın Doğu Kitabevi'nden çıkan  “Kapital İslamın Temeli Muaviye'' adlı kitabı gördüğü ilgi nedeniyle kısa sürede dördüncü baskısına yaptı.

Kitap hakkında:

Bugün dünyada yaşayan her beş kişiden biri Müslüman. Diğer bir ifadeyle dünya nüfusunun %23’ünü Müslümanlar oluşturmakta. Dolayısıyla İslam dünyasının yaşadığı sorunlar başta Müslümanlar olmak üzere bütün yerküreyi etkileyecek güçtedir. Diğer taraftan Müslümanların yoğun olarak yaşadığı topraklarda kişilerin inanç dünyaları ağırlıklı olarak “örgütlerle'' biçimlendiğinden, ilgili coğrafyalarda ortaya çıkan sorunlar da aynı zamanda “siyasi'' sorunlar olarak değerlendirilebilir.

    Tarihi bir gerçeklik olarak bu noktada şunu ifade edebiliriz ki, İslam dünyası geçmişten günümüze mülk ve saltanatı kabul eden, inanç dünyasını muktedirlerden ve egemenlerden yana okuyan, aklı ve felsefeyi küçümseyen bir içerikte gelişip bugüne ulaşmıştır. Öyle ki söz konusu tarihin başlangıç noktasını İslam Peygamberinin ölümünü takip eden ilk 30 yıla kadar götürmek mümkündür. Zira daha o dönemde bile Müslümanlar arasında önemli savaşlar baş göstermiş ve bu savaşlarda on binlerce insan yaşamını yitirmiştir. Sıffın savaşı, Cemel Vakası ve Haricilerle Halife Ali arasında yaşanan savaşlar bu tarihin kanlı yaprakları olarak belleklerde çoktan yerini almıştır.

    Günümüzde de pek çok başlıkta ortaya çıkan sorunların kökeninde hiç şüphesiz geçmiş asırların payı bulunmaktadır. Bu durum sanattan, siyasete, ekonomiden, politika ve din anlayışına kadar aynı biçimde tezahür etmektedir. Bu bağlamda İslam dünyasının içinden geçmekte olduğu sorunlar da sadece bugün ve şimdi üzerinden ele alınabilecek bir içerikte değildir. Öyle ki egemen İslam anlayışını ifade eden hilafet-saltanat sorunları, mülk yanlısı İslam yorumu, örgütlü İslam anlayışının varsıl sınıfları gözeten din anlayışı vb sorunların temelinde ağırlıklı olarak erken dönem İslam tarihinde yaşanan kavga ve çatışmalar vardır. 

    Anılan döneme damgasını vuran isimlerden birisi de hiç şüphesiz Muaviye’dir.  Bu çerçevede geçtiğimiz haftalarda genişletilmiş dördüncü baskısı ile okuyucularla buluşan bir kitaptan bahsetmek istiyoruz size: “Kapital İslamın Temeli Muaviye''. Aydın Tonga tarafından kaleme alınan bu kitap, dönemin ekonomi-politik ilişkileri sorgulayan, güç, otorite ve iktidar olgusunu İslam tarihi içerisinde ele alan ve söz konusu dönemin siyasal aklını yeniden aralamaya çalışan, önemli bir eser olarak karşımıza çıkmaktadır. 

    Beş bölümden oluşan bu kitap da, birinci bölümde gerek anılan dönemin gerekse de bugünün din-iktidar ilişkilerini biçimlendiren ganimet, kabile ve inanç olguları ayrı ayrı ele alınmış, böylelikle iktidar odaklı din siyasetinin teorik ayağı açığa çıkarılmaya çalışılmış. 

     “Muaviye İdeolojisinin Ayak Sesleri'' başlığı altında ikinci bölüme de sıkı bir giriş yapan yazar, Muaviye dönemine kadar giden süreci bu bölümde ele almış. Özellikle halife Osman döneminde vuku bulan gelişmeleri, yaklaşmakta olan kasırganın sesleri olarak okuyucuya sunan Tonga, bu bölümde ayrıca Muaviye’ye karşı gelişen diğer “muhalif'' aktörlere de yer vermiş. Hariciler, Ebuzer ve Ali Muhalefeti bu süreçte yer alan aktörlerden sadece bir kaçıdır. Yine bu dönemde ortaya çıkan “Talha-Zübeyr Muhalefeti'' de yazarın kaleminden bizlere ulaştırılmış. Oldukça çarpıcı bilgilerin aktarıldığı bu bölüm, din, ticaret ve siyaset ilişkisini de yeniden sorgulamamızı sağlıyor. 

Kitabın üçüncü ve dördüncü bölümlerinde ise “Muaviye Siyaseti'' olarak nitelendirilen ganimet, saltanat ve çıkar politikalarının ele alındığını görüyoruz.  Öyle ki Muaviye’nin politik konumunu nasıl tanımladığı, buradan kendisini kutsal bir mertebeye nasıl yükselttiği; ganimet anlayışını ne ölçüde kullandığı gibi sorular, bu bölümde yanıtlanmaya çalışılmış. Aynı şekilde “Muaviyenin vahiy katibi olup olmadığı'' “Peygamberle yakınlığının boyutu'' gibi konularda bu çerçevede ayrıntıları ile tartışılmış. Bu bölümde bizleri en çok şaşırtan başlıklardan birisi de elbet Sıffın savaşını anlatan “Sıffın’ın siyasal okuması'' başlıklı bölüm olmuş. Eminim kitabı okuduğunuzda bu değerlendirmeye siz de hak vereceksiniz. 

    Beşinci ve son bölümde ise bir taraftan Muaviye karşıtı hareketler ele alınırken bir taraftan da günümüz ölçeğinde inanç, siyaset ve ekonomi alanında devam eden Muaviye zihniyetinin varlığı sorgulanmış. Diğer bir ifade ile günümüz Muaviyeleri’nin siyasetten, inanç alanına kadar kendilerini nasıl ifşa ettikleri ortaya konulmuş. Yine bu bölümde de yazar bizlere oldukça çarpıcı bilgiler sunmuş. Öyle ki bir devlet kadar serveti olan “Müslüman'' liderlerden, Muaviye’yi göklere çıkaran din alimlerinin ibretlik durumlarını sizlerin de bu sayfalarda hayretle okuyacağınızı düşünüyoruz. 

    Toparlarsak geçtiğimiz haftalarda dördüncü baskısı ile okuyucularla buluşan “Kapital İslamın Temeli Muaviye'' adlı bu kitap, erken İslam dönemini Muaviye şahsında ele alan önemli çalışmalardan biri olarak nitelendirebilir. Nihai olarak yazarın, “Kabile Gücünden Din Önderliğine Yükselişin Öyküsü; Emeviler'' ve “Mezhepler ve Hadisler Işığında Öteki Din; Derin İslam'' isimli iki kitabının da okuyucu nezdinde olumlu tepkiler aldığını ifade etmiş olalım.