Musul operasyonunda Türkiye açmazı

Hürriyet'te yer alan analize göre, Musul'un IŞİD'in elinden alınması için düzenlenmesi planlanan büyük operasyona sayılı günler kaldı. Irak hükümetinin, ABD destekli operasyona Türkiye'nin katılmasını istememesi ve Washington'ın da buna göz yumması Ankara'nın Musul'a ilişkin endişelerini artıyor. Uzmanlara göre, Türkiye, Sünni nüfus ağırlıklı Musul'un demografik yapısının değiştirilmesinden ve sınıra yüz binlerce göçmenin akın etmesiyle doğabilecek yeni bir insani krizin yaşanmasından korkuyor.

İşte uzmanların Musul operasyonu ve Türkiye'nin bu konudaki endişelerine dair görüşleri:

"RUSYA'NIN DESTEĞİ ALINABİLİR"

Emekli büyükelçi ve Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM) Başkan Yardımcısı Murat Bilhan, IŞİD'in elindeki en büyük kent olan Musul'un Türkiye için neden önemli olduğunu şöyle anlatıyor:

"Musul'un demografik yapısı ise Lozan'dan beri Türkiye için çok önemli. Musul, Türkiye'nin sinir ucudur. Türkiye hiçbir zaman buradaki iddiasından vazgeçmedi. Hem Irak'ın Şii rejimi hem de 'müttefikimiz' ABD tarafından dışlanmaya çalışılması acı verici. Bunu halletmek için diplomasi gerekiyor. Müzakere yolu izlenilmeli ve sert hamlelerden kaçınılmalı. Gizli diplomasi de gerekli. Örneğin son dönemde yakınlaştığımız Rusya, Musul'da Türkiye aleyhinde değil. Rusya'nın dolaylı desteğini almak gerekebilir. En azından Musul'da yapılacak dizayn çalışmalarında Türkiye'nin masada olması sağlanmalı."

"Türkiye'ye yakın konumda olan Türkmen ve Sünni Arapların Musul'dan uzaklaştırılması planı, aslında uzun yıllardır uygulanıyor" diyen Bilhan, Washington'ın Ankara'ya yönelik tavrını da eleştiriyor:

"ABD, Türkiye'nin bu operasyona katılmasını istemiyor. Ancak bu konuda Türkiye'ye liderler bazında bir açıklama yapmıyorlar. Sürekli alt düzeyde geliyor konuya ilişkin açıklamalar. Bunlar Türkiye'yi rencide eden gelişmeler." Bilhan "Batı'da 'Türkiye'nin kararlı radikal oluyor' algısı var. Müttefikleriyle karşılıklı güvensizlik var. Bu güvensizlik ve algıyı da diplomasi ile yıkmak gerekir" diye ekliyor.

TÜRKİYE'NİN ENDİŞELERİ

İstanbul Kültür Üniversitesi Öğretim Üyesi Bora Bayraktar ise Musul harekatı öncesi Türkiye'nin endişelerini şöyle dile getiriyor:

"Irak'ta son yıllarda Sünni-Şii çatışması nedeniyle bazı bölgelerin demografik yapısının değiştiğine şahit olduk. 2006'dan sonra Samarra, ardından Bağdat Şii kenti oldu. Başka bölgelerde de bunu gördük. Musul'a sadece Irak ordusu ve Şii milis gücü Haşdi Şabi girerse, bu kentin de Şiileşeceği endişesi var. Musul'da şu an Sünni ve Şii Araplar ile Kürtlerin yanı sıra Sünni ve Şii Türkmenler bulunuyor. Türkiye Musul'un bu çok kültürlü yapısının korunmasını istiyor. Türkiye'nin bir diğer endişesi ise yeni bir mülteci krizinin yaşanması ve 400-500 bin göçmenin Türkiye sınırına dayanması."

ABD TÜRKİYE'Yİ NEDEN İSTEMİYOR?

Bayraktar, Türkiye'nin Musul operasyonuna katılıp katılmayacağına Irak hükümetinin karar vereceğini vurgulayan ABD'nin, Ankara'nın harekata doğrudan dahil olmasına neden sıcak bakmadığına ise şu yorumu getiriyor:

"Türkiye zaman zaman ABD ile örtüşmeyen adımlar atan bir ülke. Bu yüzden ABD, kendi başına adımlar atan Türkiye'yi oyunun dışında tutmak istiyor. Ama Türkiye'yi doğrudan karşısına almak istemediği için bunları Irak hükümetine söyletiyor."