Adem ve Havva kanıtlandı haberlerine yanıt: Tık tuzağı

New York'taki Rockefeller Üniversitesi'nden Mark Stoeckle ile İsviçre'deki Basel Üniversitesi'nden David Thaler'in İnsan Evrimi (Human Evolution) dergisinde yayımlanmış ortak araştırmasınının "Adem ve Havva" efsanesini doğruladığını iddia eden çok sayıda haber üzerine Evrim Ağacı bugün bir çalışma yayınlandı. Çalışmada bunun tamamen gerçek dışı olduğunu belirtilerek, "tık kaygısıyla" yapılan haberin, iki bilim insanının araştırmasını da saptırdığı belirtildi.

Evrim Ağacı'nda bugün yayınlanan çalışmada şu ifadelere yer verildi:

Homo sapiens türünün yakın ve uzak tarihinin hiçbir döneminde popülasyon büyüklüğü 2 bireyden ibaret olmamıştır (kimi zaman binlerce bireyden oluşacak kadar ufak sayılara düşmüş olsa da). Bugüne kadar yapılan "Mitokondriyal Havva" ve "Y Ademi" ile ilgili çalışmalar, insanlığın birbiriyle çift olan iki bireyden var olmadığı bilimsel olarak net bir şekilde göstermektedir.

Daily Mail gazetesi tarafından konu edinilen akademik makalede de böyle bir iddia zaten bulunmamaktadır; gazetenin internet sitesi yazarı, tamamen temelsiz bir iddiaya dayalı bir başlık atarak insanları tık tuzağına düşürmeyi hedeflemiştir. Metnin içeriği yayından sonra düzenlenmiş ve değiştirilmiştir. 

Benzer şekilde, bilim insanlarının 100.000 yıl önce tüm türleri yok eden bir doğa felaketine dair herhangi bir bulgusu bulunmamaktadır. Araştırmacılar, çalışmalarına yönelik bu yorumların tamamen hatalı ve gazeteler ile çeşitli kesimler tarafından çarpıtılmış olduğunu bildiren bir açıklama yayımlamışlardır. 4 Aralık 2018'de yapılan açıklamada şunları söylemişlerdir:

Bu araştırma temelini Darwinci evrimden almaktadır ve bunu güçlü bir şekilde desteklemektedir. Bu desteğe, tüm canlılığın milyarlarca yıl önce yaşamış tek ve ortak bir biyolojik kökenden evrimleştiği de dahildir. Bu çalışmada ana akım insan evrimi görüşleri takip edilmektedir. Tek bir "Adem" veya "Havva" olduğu iddiamız bulunmamaktadır. Herhangi bir kitlesel yıkım olayının varlığı da iddia edilmemektedir.

Daily Mail, 6 Aralık 2018 tarihinde haber içeriğini güncelleyerek yukarıdaki bildiriyi metin sonuna eklemiştir. Ayrıca şu ibareyi de eklemiştir:

Araştırma, bazı dindar kesimler tarafından yanlış anlaşılmıştır. Bu kişi ve gruplar, bu araştırmanın 100.000 yıl önce Büyük Patlama-vari bir ani olayla var olmaya başladığımız anlamına geldiğini düşünmektedirler. Ancak araştırmanın gerçekte ortaya koyduğu bu değildir. Stoeckle ve Thaler'in bulguları, türümüzün yok oluşlardan sandığımızdan daha sık kurtulmak zorunda kaldığını ve bunun, diğer hayvan türlerinin de başından geçen bir olay olduğunu göstermektedir.

İDDİANIN KÖKENİ

İngiltere'nin Daily Mail gazetesinin 24 Kasım 2018 tarihinde yaptığı bir haberin başlığı şöyleydi: "Bir araştırmanın gösterdiği üzere, tüm insanlar sadece İKİ kişiden geliyor olabilir ve yıkıcı bir olay 100.000 yıl kadar önce TÜM türleri neredeyse yok etmiş olabilir."

Başlıktan ve haberin yapılış biçiminden, habercilerin akademik bir çalışmayı detaylıca incelemeksizin bir popüler bilim haberine dönüştürdüğü görülmektedir. Bu hata, söz konusu asılsız iddiaları doğurmuştur. Aynı haberi LAD Bible ve Inquistr gibi kaynaklar da yaymıştır.

Başlığın sözünü ettiği araştırma aslen Mayıs 2018'de yayımlanmıştır ve o dönem Phys.org gibi güvenilir bilim siteleri, The Independent gibi gazeteler, News gibi haber kaynakları tarafından doğru bir şekilde haberleştirilmiştir. Ancak Daily Mail, tık tuzağı ve sansasyonel haber yapma merakıyla konuyu Kasım 2018'de tekrar gündeme getirmiştir.

Daily Mail gazetesinin attığı başlıktaki her iki iddia da hatalıdır. Bilim insanları her iki iddiayı da Human Evolution (İnsan Evrimi) jurnalinde yayımladıkları akademik makalelerinde ileri sürmemektedirler.

Çalışmanın tamamı şu linkten okunabilir: