17 Ağustos 1999 depreminin maliyeti 200 milyar düzeyinde!

17 Ağustos depreminin üzerinden 20 yıl geçti, ancak hatalardan ders çıkarılmadı. Hasarlı binalarda ikamet edilirken, deprem toplanma alanları da AVM’lere dönüştü.

İklim değişikliği ve doğal afetler ekonomik kalkınma önündeki temel engeller haline gelirken, şirketlerin kaybı da milyar dolarlara ulaştı. 17 Ağustos 1999'daki depremde 30 binden fazla işletmenin zarar gördüğü ve ekonomik kaybın bugünün parasıyla 200 milyar lira düzeyinde olduğunu açıklayan uzmanlar, aradan geçen 20 yılda Türkiye ekonomisindeki büyümeye paralel olarak olası bir depremin ekonomi üzerindeki vurucu etkisinin de büyüdüğüne dikkat çekti.

20 YILDA RİSKLER BÜYÜDÜ

Türkiye'deki işletmeleri deprem, yangın, sel ve mülteci krizi başta olmak üzere doğal afetler ile karmaşık acil durumlara karşı hazırlamak üzere TÜRKONFED ve UNDP tarafından Kasım 2018'de kurulan CBi Türkiye Platformu, 17 Ağustos 1999'daki Marmara depreminin 20'nci yıl dönümü kapsamında hazırladığı “KOBİ'lerde Dayanıklılık: Yeni Riskler, Yeni Öncelikler Raporu”nu açıkladı. Rapora göre, geçen 20 yıl içinde Türkiye ekonomisiyle aynı ölçüde potansiyel riskler de büyüdü. 1999 depreminde büyük fabrikalar kadar ülkenin ve bölgenin bel kemiğini oluşturan KOBİ'lerin de etkilendiğine işaret edilen raporda, Türkiye sanayisini kalbinden vuran depremde 30 binden fazla işletmenin zarar gördüğü ve bugünün parasıyla 200 milyar TL düzeyinde zarar oluştuğu vurgulandı. Raporda, Türkiye'de hâlâ doğal afet ve kriz durumlarında devlet desteği beklendiğine dikkat çekiliyor.

İNSANİ VE EKONOMİK KAYIPLAR

Hedefler İçin İş Dünyası Platformu Yönetim Kurulu Başkanı Ümit Boyner, rapora ilişkin yaptığı değerlendirmede, işletmelerin olası afetlere ve krizlere karşı dirençlerinin artırılmasının öneminin giderek arttığını belirterek, deprem ve sel gibi doğal afetler ve iklim değişikliğinin son yıllarda Dünya Ekonomik Forumu raporlarında kalkınmanın önündeki en önemli tehdit olarak yer aldığına dikkat çekti. Boyner, “Günümüz dünyasında artık kapsayıcı ve çok paydaşlı işbirliği ağları ile sürdürülebilir kalkınma amaçları doğrultusunda inisiyatifler hayata geçiyor. Çünkü küresel sorunlar, çok paydaşlı işbirliği ağlarıyla özgün çözümler gerektiriyor” diye konuştu.

DEPREM VERGİSİ KALDIRILSIN TEKLİFİ

Kamuoyunda deprem vergisi olarak da bilinen ve 1999 depreminin yaralarını sarmak için getirilen Özel İletişim Vergisi'nin (ÖİV) kaldırılması için CHP'den kanun teklifi geldi. CHP İstanbul Milletvekili Gürsel Tekin, teklifin gerekçesinde, Özel İletişim Vergisi'nin 17 Ağustos 1999 depreminin yaralarını sarmak ve yaşanması muhtemel depremlere yönelik çalışmalar için getirildiğini hatırlatarak, “Kalıcı hale getirilen deprem vergilerinden, bu güne kadar ne kadar kaynak yaratıldığı ve bu kaynağın afet zararlarını azaltma ve deprem hasarları için kullanılıp kullanılmadığı net olarak bilinmiyor. Nasıl kullanıldığına dair herhangi bir somut bilgi bulunmayan, cep telefonu, ev telefonu, İnternet, televizyon hizmetleri alanlardan alınan bahse konu vergilerin kaldırılması gerekmektedir” dedi.