Sarımsağın kilosu yılbaşına kadar 100 lirayı bulabilir!

Kilosu 70 liraya ulaşan sarımsağın yılbaşına kadar 100 lira olabileceği konuşuluyor. Fiyatı her hafta yükselen sarımsak, en çok üretildiği Taşköprü’de bile tezgahta kilosu 35-40 liradan satılırken, tüketimin yoğun olduğu büyük kentlerde ise kilosu 50 lira ile 70 lira arasında değişiyor.

Daha önce piyasada yoğun olarak yer alan Çin sarımsağı, kilo başına 2 dolar gümrük vergisi olması nedeniyle ithalat yapılamıyor. Tüketici için fiyatın çok yüksek olduğunu belirten sarımsak üreticileri , gümrük vergisinin kaldırılarak ithalat yapılması halinde kısa süreliğine de olsa fiyatların düşeceğini ancak üretime büyük zarar vereceğini söylüyor.

Türkiye, yılda ortalama 100 bin ton sarımsak üretiyor. Bunun da 20-25 bin tonu Kastamonu Taşköprü’de üretiliyor. Marka haline gelen ve coğrafi işaretli ürün olan Taşköprü sarımsağının kilosu Taşköprü’de 35-40 liraya satılıyor. Üreticiler sarımsağın maliyetinin kilo başına 4 lira olduğunu belirterek artan fiyattan dolayı tüketiciler adına çok üzgün olduklarını ifade ediyor.

Dünya gazetesine konuşan, Taşköprü Sarımsak Üreticileri Birliği Başkanı Abdullah Eligüzeloğlu, artan fiyatlarla ilgili şunları kaydetti:

"Artan fiyatlara üreticiler olarak biz de çok şaşırıyoruz. Ömrümüzde böyle bir şey yaşamadık. Şu anda Taşköprü’de sarımsağın kilosu 35-40 liradan satılıyor.Bu çok anormal bir durum. Fiyatı arz ve talep belirler ama. Bunun da ötesinde anlayamadığımız bir durum bu. Bu yıl iki kez yağan dolu ve aşırı yağış nedeniyle üretimde düşüş var. Fakat, fiyatların böyle her hafta üstüne koyarak buraya gelmesini biz de şaşkınlıkla izliyoruz. Üretici olarak para kazanıyoruz fakat tüketiciyi de düşünmemiz gerekiyor. Bu nedenle üzülüyoruz. Biz para kazanalım ama, tüketici de bunu alabilsin istiyoruz."

Sarımsak üretiminde en önemli maliyetin işçilik, mazot ve ilaç olduğunu hatırlatan Eligüzeloğlu, ” Geçen sene yaptığımız maliyet hesabında 1 kilo sarımsağın üretim maliyeti 2.5 liraydı. Bu yıl yeni bir hesap yapmadık. Fakat, en fazla 4 liradır kilo maliyeti. Haydi diyelim 5 lira olsun. Taşköprü’de tezgahta 35-40 liradan satılıyor. Tabii hepsi aynı fiyata satılmıyor. Tarladan çıkan sarımsağın hepsi aynı boyda olmuyor. Küçük orta,iri ve duble dediğimiz 4 farklı büyüklükte olur. Şu anda duble sarımsağın kilosu burada 35-40 lira. En küçük olanı 18 lira. Yani geçen sene 2 lira olan küçük boy sarımsağın kilosu 18 lira. Ortalama fiyat için genellikle orta boy sarımsağın fiyatı dikkate alınır. Geçen sene kilosu 7 lira olan orta boy sarımsağın kilosu bu sene 27 lira.”dedi.

İthalat fiyatı düşürür,üretimi bitirir

Bu anormal fiyat artışının önlenmesi için bir çok üründe olduğu gibi ithalatın gündeme gelebileceğini anlatan Abdullah Eligüzeloğlu sözlerini şöyle sürdürdü: ” Klasik olarak hükümet, fiyatı artan her ürünü ithal ederek düşürüyor. Sarımsakta da ithalat olsa fiyat düşer. 2014 yılında Çin sarımsağı piyasayı istila edince fiyat çok düşmüş ve ürünümüzü satamaz duruma gelmiştik. O zaman bakanlıkla,yetkililerle görüşüp kilo başına 2 lira, ton başına 2 bin dolar gümrük vergisi konulmasını istedik. Bu uygulamaya geçti. Şu anda ithalat yapmak isteyenler için kilo başına 2 dolar gümrük vergisi var. Sarımsağı 2 dolara alsalar nakliye ve diğer masraflarla 2 dolar daha üstüne konulur ve fiyat 24-25 lirayı bulur bu ekonomik değil. Hükümet, 2 dolarlık vergiyi kaldırsa, sarımsak ithal edilir ve fiyatlar bir miktar düşer. Fakat bu kez de üretici bundan ciddi zarar görür.Üretim biter.”

Bölgelerde üretim tüketime yetmiyor

Taşköprü’nün yanı sıra Türkiye’nin en önemli sarımsak üretim bölgeleri Gaziantep, Kahramanmaraş, Şanlıurfa, Adana, Balıkesir, Trakya olarak ön plana çıkıyor. Bazı bölgelerdeki üretim tüketimi karşılamıyor. Bu nedenle Taşköprü’den sarımsak talep ediyorlar. Fiyatı artıran unsurlardan birisi de bu.

Taşköprü’de üretim artmaz

Sarımsak yetiştiriciliğinin sermaye istediğini vurgulayan Abdullah Eligüzeloğlu, fiyat arttı diye gelecek yıl ciddi bir üretim artışı olmayacağını söylüyor. Sarımsak tohumunun bir kilosunun 30 liradan satıldığını anımsatan Eligüzeloğlu: ” Adam sadece tohum alarak bir dekar için 30 bin lirayı toprağa gömecek ve bekleyecek. Seneye bu fiyat olur mu olmaz mı? Taşköprü’de kimse bu riski almaz. Üretim yine normal olur. Ama başka bölgelerde üretim artışı olabilir. Bu seneki fiyat artışı iklime bağlı, ama aynı zamanda geçen sene sarımsaktan zarar eden diğer bölgelerdeki üreticinin az ekmesinin de payı var.” bilgisini verdi.

Coğrafi işaret, denetlenirse yararlı olur

Taşköprü sarımsağının coğrafi işaretli tek sarımsak olduğunu da vurgulayan Eligüzeloğlu:” Tanıtım açısından çok iyi bir uygulama. Fakat fiyat artışında bir etkisi yok. Ayrıca, coğrafi işaret denetlenirse faydası olur. Denetlenmediği için, Türkiye’de üretilen her sarımsak Taşköprü diye satılıyor.O zaman ne anlamı kaldı? Mutlaka denetimlerin yapılması gerekir” diye konuştu.