Uzayda o tehlikelerden koruyor: Akrep derisinden üretiliyor ve Türk yapımı!

Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın 19 Ocak'ta uzaya gönderilmesinden sonra, ülkedeki bilim insanları uzun süreli uzay görevlerinde astronotların sağlığını korumak için yoğun çaba sarf etti. Bu kapsamda, hava ve uzay eczacılığı alanında çalışmalar yapan Prof. Dr. İsmail Tuncer Değim ve öğrencileri, astronotların uzayda yüksek miktarda bulunan radyasyondan korunması için çalışmalarını hızlandırdı. Prof. Dr. Değim ve ekibi, radyasyon ve ultraviyole ışığını geçirmeyen özel bir krem üretti. Bu krem, göreve giden astronotların uzay yürüyüşlerinde özellikle yüz ve ellerini radyasyonun zararlı etkilerinden korumayı amaçlıyor.

DÜNYADA GÜNEŞ KREMİ, UZAYDA RADYASYON TUTUCU KREM!

Prof. Dr. İsmail Tuncer Değim, dünyada güneş kreminin önemli olduğunu uzayda ise radyasyon tutucu kremin önemli olduğunu vurgulayarak, "Radyasyona en dayanıklı, radyasyondan ölmeyen, zarar görmeyen canlılar akrepler ve kitin tabakası olan diğer böcekler. Akrebin kabuğundan bir merhem geliştirdik, kabuğu toz ederek. Akrepler, o derilerin içindeki hiyalin tabakası nedeniyle radyasyonu kendi bünyelerine almıyorlar. Biz de, uzay görevine çıkan astronotların bu kremi kullanarak daha az radyasyona maruz kalmalarını hedefledik," ifadelerini kullandı. 

Değim, akrep derisinin radyasyon ve ultraviyole ışığını yansıttığını belirterek, "Akrep derisinden elde ettiğimiz merhem uygulanan bölgede radyasyon veya ultraviyole ışığı yansıyacağı için kişi, bu zararlı etkilerden korunmuş olacak" ifadelerini kullandı.

Değim, yapılan çalışmalarda astronotların dünyadaki kişilere kıyasla 10-50 kat daha fazla radyasyona maruz kaldığının tespit edildiğini belirtti. Bu durumu azaltmak amacıyla krem geliştirdiklerini ve şu anda patent başvurusunun devam ettiğini dile getirdi.

UZAYA GİDENLER İÇİN İLAÇ ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR

Prof. Dr. İsmail Tuncer Değim, 2018-2019 yıllarında üniversitede Hava ve Uzay Eczacılığı alanında ders vermeye başladıklarını ifade etti. Bu dersler kapsamında, uzaya giden kişilerin vücudunda meydana gelen değişiklikler ve uzayda ihtiyaç duyulan ilaçlar üzerine çalışmalar yaptıklarını belirtti.

Değim, özellikle standart dışı konuların öğrencileri daha fazla meraklandırdığını ve Alper Gezeravcı'nın uzaya gitmesiyle bu dersin daha fazla ilgi çektiğini vurguladı. Ayrıca, farklı fakültelerin de bu konuya ilgi göstermeye başladığını ve konuşma davetleri aldığını dile getirdi. Değim, Hava ve Uzay Eczacılığı konusunda ders veren ilk akademisyen olduğunu da özellikle belirtti.

Bu ders kapsamında, "Uzaya giden insanın hangi ilaç formülasyonlarına ihtiyacı olur?" ve "Uzayda ilaçların stabilitesi nasıl değişir?" gibi konuların üzerinde durduklarını belirten Değim, şu şekilde devam etti:

"Çünkü uzay aracında ilaçların daha fazla radyasyona, titreşime maruz kalması, basınç değişikliğine uğraması söz konusu. Dolayısıyla, biz eczacılar olarak bunu önceden öngörerek, 'Stabilitelerinde, formülasyonlarında neleri dikkate almalıyız?' bunu veya 'Hangi ilaç formülasyonlarının, hangi ilaç etken maddesine ihtiyacı olur?' onu inceliyoruz. Çünkü uzay aracının içinde inanılmaz bir jiroskopik etki oluyor. O da astronotların, orada bulunan insanların başlarının dönmesine, fizyolojisinin değişmesine neden oluyor."

ASTRONOTLAR İÇİN KURU ŞAMPUAN GELİŞTİRDİ

İnsanların uzayda da saç yıkama, banyo yapma, diş fırçalama gibi kozmetik ihtiyaçlarının olduğunu belirten Değim, bu alanda geliştirdikleri formülasyonlardan birinin kuru şampuan olduğunu açıkladı: "Çünkü uzay aracının içinde de astronotların banyoya, saçlarını yıkamaya ihtiyacı var. Ama dünyadaki kadar bol su kaynağı yok. Dolayısıyla kuru şampuan formülasyonumuz var. Zaten, normalde Eczacılık Mevzuatımızda var bu. Fakat bu uzay görevleri veya gelişen teknolojiyle daha ön plana çıktı. Kuru şampuan toz şeklinde, su kullanmadan kullandığımız bir şampuan," ifadelerini kullandı. 

Değim, su kaynaklarına ulaşmanın zor olduğu durumlarda kuru şampuanın kullanılabilirliğine vurgu yaparak, öğrencisinin geliştirdiği formülasyonla hazırlanan ve içinde kuru şampuan bulunan bir bone sayesinde saçların temizlenebileceğini aktardı.